Zbigniew Gertych

Zbigniew Gertych

Data i miejsce urodzenia	26 października 1922 Poznań
Data i miejsce śmierci	4 lipca 2008 Warszawa
Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 12 listopada 1985 do 16 kwietnia 1987
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Wicemarszałek Sejmu VIII kadencji (PRL)
Okres	od 21 lipca 1982 do 31 sierpnia 1985
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Ambasador PRL/RP w Wielkiej Brytanii
Okres	od 14 kwietnia 1987 do lutego 1990
Poprzednik	Stefan Staniszewski
Następca	Tadeusz de Virion
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Zbigniew Gertych (ur. 26 października 1922 w Poznaniu, zm. 4 lipca 2008 w Warszawie) – polski polityk, ekonomista, agrotechnik, profesor, specjalista w dziedzinie ogrodnictwa i warzywnictwa, wolnomularz, poseł na Sejm PRL II, III, VIII i IX kadencji, w latach 1982–1985 wicemarszałek Sejmu VIII kadencji, od 1994 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, Wiceprezes Rady Ministrów w rządzie Zbigniewa Messnera (1985–1987).

Syn Tadeusza i Marii. W czasie II wojny światowej walczył w Armii Krajowej, był więziony w obozach i więzieniach niemieckich. W 1946 ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, a trzy lata później uzyskał stopień doktora. Od 1963 był doktorem habilitowanym, od 1969 profesorem nadzwyczajnym, a od 1979 profesorem zwyczajnym nauk rolniczych. W 1977 uzyskał członkostwo w Polskiej Akademii Nauk (jako członek korespondent, a w 1991 członek rzeczywisty). Był członkiem prezydium PAN (1978–1980, 1984–1986)^[1].

Od 1946 do 1953 pracował w Zakładzie Dendrologii PAN w Kórniku. W latach 1953–1964 sprawował funkcję dyrektora Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Brzeznej podległego Instytutowi Sadownictwa w Skierniewicach. Od 1964 do 1973 był wicedyrektorem Instytutu Warzywnictwa, następnie jego dyrektorem (1974–1985). Kierował Zakładem Ekonomiki Rolnictwa i Leśnictwa PAN. W latach 1964–1973 był zastępcą sekretarza, a później sekretarzem Wydziału V Nauk Rolniczych i Leśnych PAN. Od 1981 I zastępca sekretarza naukowego PAN. W 1990 zatrudniony jako profesor w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie. Członek wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, był między innymi członkiem Rady Najwyższej i Komitetu Wykonawczego Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych.

Od 1955 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1975–1981 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR^[2]. Pełnił funkcję radnego Wojewódzkiej Rady Narodowej. Pełnił mandat posła na Sejm PRL II, III, VIII i IX kadencji (1957–1965, 1980–1989). W latach 1980–1982 był przewodniczącym Sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. W 1982 wybrany na wicemarszałka Sejmu VIII kadencji (do 1985). W 1957 jako jedyny pokonał kandydata z miejsca „mandatowego” na liście Frontu Jedności Narodu w okręgu Nowy Sącz, Jana Antoniszczaka.

W 1982 członek prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego^[3], a następnie członek Komitetu Wykonawczego Rady Krajowej PRON. Przewodniczący Krajowego Komitetu Narodowego Czynu Pomocy Szkole. W latach 1986–1988 zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa^[4].

W latach 1985–1987 był wicepremierem w rządzie Zbigniewa Messnera. W latach 1987–1990 pełnił funkcję ambasadora PRL/RP w Wielkiej Brytanii.

Był działaczem uniwersalistycznym^[5], członkiem Tymczasowego Parlamentu Świata, przez dwie kadencje piastował funkcję Wielkiego Mistrza Wielkiego Wschodu Polski powstałego w 1997 (pierwszym powojennym Wielkim Mistrzem WWP był przez trzy kolejne kadencje Andrzej Nowicki). W trakcie pobytu na placówce dyplomatycznej w Londynie brał udział w pracach tamtejszego Rotary Club. Otrzymał Złote pióro Wolnomularza Polskiego 2006.

Pochowany na cmentarzu Rakowickim.

Odznaczony Mérite Philantropique, Wielkim Krzyżem z Gwiazdą Orderu Demokracji (Kolumbia), Krzyżem Walecznych, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Medalem im. Mikołaja Kopernika, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi (1954)^[6]. W 1989 został doktorem honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie^[7], był także doktorem honoris causa Akademii Nauk Rolniczych w Berlinie.

• Kto jest kim w Polsce 1989. Informator encyklopedyczny, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 320
• Andrzej Kępiński, Zbigniew Kilar, Kto jest kim w Polsce – inaczej, część II, Wydawnictwo „Czytelnik”, Warszawa 1986, s. 135
• Ludwik Hass, Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821–1999. Słownik biograficzny, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1999, s. 135
• Informacje w BIP IPN

• Prof. zw. dr hab. cz Zbigniew Gertych, baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB)  .
• Nota biograficzna na portalu wolnomularstwo.pl