Azotan potasu

W dzisiejszym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Azotan potasu. Od jego początków po dzisiejsze znaczenie, zbadamy wszystkie aspekty związane z Azotan potasu i jego wpływem na różne obszary codziennego życia. Podczas tej podróży będziemy analizować różne implikacje, a także możliwe perspektywy na przyszłość, które są przewidywane wokół Azotan potasu. Bez wątpienia jest to fascynujący temat, który budzi ogromne zainteresowanie w wielu dziedzinach, dlatego nie możemy przegapić okazji, aby zanurzyć się w jego fascynującym uniwersum. Przygotuj się na odkrycie wszystkich aspektów Azotan potasu w tym obszernym artykule!

Ten artykuł od 2011-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Azotan potasu
Próbka związku
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

KNO3

Masa molowa

101,10 g/mol

Wygląd

bezbarwne kryształy[1]

Minerały

nitrokalit (saletra indyjska, saletra potasowa)

Identyfikacja
Numer CAS

7757-79-1
57137-40-3 (monohydrat)

PubChem

24434

DrugBank

DB11090

Podobne związki
Inne aniony

azotyn potasu, chloran potasu

Inne kationy

azotan sodu, azotan amonu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Azotan potasu (nazwa Stocka: azotan(V) potasu, nazwy zwyczajowe: saletra potasowa, saletra indyjska), KNO
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy azotanów, sól potasu i kwasu azotowego.

Azotan potasu występuje w przyrodzie w niewielkich ilościach w postaci minerału nitrokalitu w krajach o suchym, gorącym klimacie, m.in. w Chinach i Indiach. Z tych państw był sprowadzany do Europy, czemu zawdzięcza nazwę „saletra indyjska”.

Otrzymywanie

Obecnie otrzymuje się ją głównie w reakcji podwójnej wymiany między azotanem sodu i chlorkiem potasu (strąca się najtrudniej rozpuszczalny spośród tych soli chlorek sodu, w roztworze pozostaje KNO3):

NaNO
3 + KCl → KNO
3 + NaCl

Właściwości

Saletra potasowa jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym. Jej temperatura topnienia wynosi 334 °C[2]. Przy ogrzaniu rozkłada się w endotermicznej, odwracalnej reakcji na azotyn potasu i tlen[4]:

2KNO
3 ⇄ 2KNO
2 + O
2↑

Zastosowanie

  • Nawóz sztuczny.
  • Saletra potasowa jest utleniaczem. Z tego powodu jej głównym zastosowaniem była produkcja czarnego prochu. Obecnie stosowana w pirotechnice jako utleniacz, m.in. do wytworzenia fotobłysków, czyli krótkich i bardzo jasnych impulsów świetlnych uzyskiwanych podczas spalania mieszaniny saletry z pyłami metali. Po zmieszaniu z sacharydem, np. sacharozą w proporcjach stechiometrycznych i stopieniu tworzy substancję łatwopalną (znaną jako karmelek lub karmelka) o temperaturze zapłonu ok. 400 °C, osiąga temperaturę 600 °C i wytwarza dużo dymu;
  • Do początków XX w. azotan potasu był używany do otrzymywania kwasu azotowego.
  • Konserwant mięsa (E252).
  • Azotan potasu zmieszany z cukrem lub cukrem pudrem jest podstawowym składnikiem paliwa (utleniaczem) we własnoręcznie robionych materiałach pirotechnicznych.

Współcześnie saletra potasowa jest wykorzystywana głównie (75% produkcji) jako nawóz sztuczny. Do tego celu stosowany jest produkt techniczny o czystości rzędu 90%. Kolejne znaczące zastosowanie to metalurgia, gdzie techniczny KNO
3 w mieszaninie z innymi azotanami i azotynami służy do wypełniania łaźni przenoszących ciepło. Produkt techniczny jest też stosowany jako składnik topniku do lutowania i do produkcji elektrod spawalniczych. Ponadto wykorzystywany jest do produkcji szkła, ceramiki i emalii oraz materiałów wybuchowych i pirotechnicznych[4].

Toksyczność

Azotan potasu działa bezpośrednio utleniająco na hemoglobinę, powodując powstanie methemoglobiny i nitrozohemoglobiny[7]. Działa drażniąco na skórę, oczy, drogi oddechowe i przewód pokarmowy.

Najniższa zarejestrowana dawka śmiertelna dla człowieka wyniosła 54 mg/kg masy ciała[5], choć znany jest przypadek powrotu do zdrowia po spożyciu 125 g KNO
3[8]. LD50 (doustnie) dla szczura lub królika wynosi 2–4 g/kg[5][6].

Substancja rozkłada się i jest przyswajalna w środowisku naturalnym (dlatego też jest stosowana jako nawóz sztuczny), jednak duże ilości mogą być zagrożeniem dla organizmów wodnych i lądowych.

Przypisy

  1. ↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  2. ↑ a b c d e f David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-83, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  3. ↑ a b Azotan potasu (nr 542040) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  4. ↑ a b c d Wolfgang Laue i inni, Nitrates and Nitrites, Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 6–10, DOI: 10.1002/14356007.a17_265 (ang.).
  5. ↑ a b c Potassium nitrate, PubChem , United States National Library of Medicine, CID: 24434 (ang.).
  6. ↑ a b Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej , Pharma Cosmetic, 8 stycznia 2077 .
  7. ↑ Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej. am.wroc.pl. . (pol.).. Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.
  8. ↑ E.H.W.J. Burden, The toxicology of nitrates and nitrites with particular reference to the potability of water supplies. A review, „The Analyst”, 86 (1024), 1961, s. 429, DOI: 10.1039/an9618600429 (ang.).

Linki zewnętrzne

Konserwanty (numery E: E200–E299)