Bodzanów (województwo małopolskie)

Zobacz też: Bodzanów w innych znaczeniach tej nazwy.

Bodzanów

wieś
Kościół p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wielicki
Gmina	Biskupice
Liczba ludności (2022)	1616[2]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-020[3]
Tablice rejestracyjne	KWI
SIMC	0314922
Położenie na mapie gminy Biskupice Bodzanów
Położenie na mapie Polski Bodzanów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Bodzanów
Położenie na mapie powiatu wielickiego Bodzanów
49°59′09″N 20°08′45″E/49,985833 20,145833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bodzanów – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Biskupice. W latach 1975–1998 w województwie krakowskim.

Przez obszar Bodzanowa przebiega droga krajowa nr 94 (Jędrzychowice – Targowisko). Jest to największa, zajmująca obszar 617 ha, miejscowość gminy Biskupice.

Bodzanów położony jest na jednym z wzniesień Pogórza Wielickiego. Najwyższe wzniesienie zwane Pańską Górą, znajduje się na pograniczu Bodzanowa i Słomiroga. Od strony południowej sąsiaduje z Zabłociem, Szczygłowem i Biskupicami. Od zachodu graniczy z Przebieczanami, a od wschodu ze Słomirogiem i Zagórzem. Od strony północnej sąsiaduje z Ochmanowem, Zakrzowem i Zakrzowcem. Bodzanów położony jest 20 km od centrum Krakowa, a od Wieliczki i Niepołomic dzieli go 6 km.

Bodzanów to według prof. Bujaka nazwa dzierżawcza, nawiązująca do nazwiska pierwszego właściciela miejscowości. Zanim Bolesław I Chrobry sprowadził Benedyktynów i osadził ich w Tyńcu, dobra im przyznane należały do rodziny Toporczyków. Nazwisko zasadźcy zaś miało brzmieć Boczan, ewentualnie Bocan.

Przez wieś przepływają dwa cieki wodne. Jednym z nich jest potok zwany Bogusław biorący początek w zachodnim rejonie Biskupic i Przebieczan, zbierający wody z dużych połaci Bodzanowa płynie dalej przez gminę Niepołomice, wpadając do Wisły w miejscowości Grabie. Drugi ciek wodny, to potok Podłęsk biorący początek w południowym rejonie Bodzanowa, w Podłężu łączy się z potokiem Obrzydk i potokiem płynącym ze Staniątek, zwanym Babicą nim wpada do Wisły.

Na terenie Bodzanowa występują czarnoziemy lessowe oraz gleby brunatne.

W okresie celtyckim teren, na którym znajduje się wieś, był zamieszkany przez ludność zajmującą się wyrębem lasów, pasterstwem i rolnictwem. Dowodzą tego znalezione przez archeologów przedmioty – głównie resztki naczyń glinianych oraz ślady pieców garncarskich.

Nazwa wsi Bodzanów pojawiła się w dokumencie pisanym pochodzącym z 1044 roku, wydanym w związku ze sprowadzeniem do Wieliczki ojców Benedyktynów. Jako proboszczowie Parafii Wielickiej wspomniani ojcowie otrzymali w uposażeniu 2 wsie: Bodzanów i Sierczę oraz warzelnie soli. Zgodnie z przekazem Długosza Bodzanów miał wówczas 23 łany kmiece, 3 karczmy oraz trzech zagrodników posiadających ziemię.

Spis majątku Zakonu Benedyktynów potwierdza fakt istnienia Bodzanowa już na przełomie XI i XII wieku. Pierwszy kościół w Bodzanowie miał poświęcić św. Stanisław, biskup krakowski, a więc już w XI wieku. W 1325 roku Bodzanów figurował jako parafia płacąca do Rzymu świętopietrze. Wieś opactwa benedyktynów tynieckich w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku^[6].

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[7].

• Kościół parafialny pw. św. Piotra i św. Pawła z otoczeniem.

Inne

• kapliczka wzniesiona na pamiątkę bitwy pod Grunwaldem,
• dawne zabudowania dworskie.

Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Bodzanowie należy do dekanatu wielickiego. W północno-zachodniej części wsi stoi kościół z 1735 roku – jednonawowa budowla drewniana o konstrukcji zrębowej. Jest to trzecia świątynia zbudowana na tym miejscu. Kościół przebudowano i wyremontowano w latach: 1870, 1910 i 1923, a w 1910 roku od zachodu dobudowano kruchtę. Niska wieża, nakryta daszkiem o kształcie piramidy, wbudowana jest w korpus kościoła. Rokokowe ołtarze – główny i dwa boczne oraz boczny późnobarokowy, pochodzą z trzeciej ćwierci XVIII wieku. W prezbiterium świątyni znajduje się bogato złocony ołtarz, w którym umieszczone są relikwie świętych. Niewielkie tabernakulum w środku ołtarza ozdobione jest malowidłami. Za ołtarzem widnieje obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Na zewnątrz wieży kościoła znajduje się figurka św. Floriana, odlana z ołowiu. Na emporze nad głównym wejściem znajdują się zbudowane w 1887 roku przez organmistrza Antoniego Sapalskiego 8-głosowe organy z neobarokowym prospektem.

W sierpniu 2016 roku rozpoczęła się budowa nowego kościoła.

Szkolnictwo w Bodzanowie sięga swoimi korzeniami XVI wieku, wówczas funkcje oświatowe pełniła parafia. Pierwszy zawodowy nauczyciel rozpoczął nauczanie w 1898 roku. W 1902 roku, nowy nauczyciel Władysław Biestek, doprowadził do budowy szkoły, w 1909 budynek został oddany do użytku. Jesienią 1967 roku oddano do użytku nową szkołę, otrzymała ona imię Wojska Polskiego.

W Bodzanowie funkcjonuje klub sportowy Błękitni Bodzanów, założony w 1952^[8]. Sekcja piłkarska aktualnie występuje w klasie okręgowej gr. Kraków III^[9]. Grają w niej od sezonu 2022/2023.

• Historia szkoły podstawowej w Bodzanowie
• Historia Ochotniczej Straży Pożarnej w Bodzanowie. bodzanow.osp.org.pl. .