Irracjonalizm (łac. irrationalis - nierozumowy) - pogląd filozoficzny głoszący, że rzeczywistości nie da się poznać w racjonalny sposób, przypisujący najwyższą wartość pozarozumowym środkom poznawczym.
Irracjonalizm był postawą typową dla romantyzmu i modernizmu. Henri Bergson uważał, że człowiek ma do dyspozycji dwie władze poznawcze: intelekt i intuicję, stawiając wyżej intuicję.
Irracjonalizm jest również ujmowany w opozycji do racjonalizmu i antyirracjonalizmu. Irracjonalizm uznaje za wartościowe nie tylko zjawiska intersubiektywne i dające się potwierdzić doświadczalnie.
Współcześnie termin "irracjonalny" w języku potocznym jest używany jako synonim bezsensu, głupoty etc.
Lista szkół i filozofów irracjonalnych
przedmiot | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
przykłady zagadnień | |||||||||||
sądy (przekonania) | |||||||||||
uzasadnienia |
| ||||||||||
poglądy na możność poznania |
| ||||||||||
poglądy na źródła poznania |
| ||||||||||
tradycje |
| ||||||||||
powiązane dyscypliny |