Subiektywizm

Wygląd przypnij ukryj

Subiektywizm – stanowisko filozoficzne głoszące, że wszelkie poznanie zależy od właściwości umysłu ludzkiego i jego sposobu odczuwania. Założenie przyjmujące doznanie podmiotowe (subiektywne), a nie obiektywną rzeczywistość. Stronniczość, kierowanie się osobistymi względami, upodobaniami, obawami, uprzedzeniami i pragnieniami w ocenie faktów i jako miernik dobra i zła. Subiektywizm to również tendencja do sprowadzania wszelkiego sądu do indywidualnej oceny. Utrzymuje, że piękno i brzydota, prawda i fałsz, dobro i zło zależą od punktu widzenia; jest to również to, co się nazywa relatywizmem: w tym znaczeniu grecki filozof Protagoras mówił, że "człowiek jest miarą wszechrzeczy".

Zobacz też

• filozofia dialogu
• relatywizm

Przypisy

1. ↑ subiektywizm, Encyklopedia PWN  .
2. ↑ a b subiektywizm. Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego . Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. ↑ a b Władysław Kopaliński: subiectum; subiekcja; subiektywny; subiektywizm; subiekt. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych . slownik-online.pl. . .
4. ↑ subiektywizm, Encyklopedia PWN  .
5. ↑ Julia Didier: Słownik filozofii. Warszawa: Książnica, 1995. Brak numerów stron w książce

Epistemologia

przedmiot	poznanie wiedza nauka
przykłady zagadnień	problem Gettiera problem demarkacji paradoks czarnego kruka trylemat Agryppy druga strona podstawowego zagadnienia filozofii
sądy (przekonania)	fakt hipoteza opinia doksa zdanie analityczne zdanie syntetyczne
uzasadnienia	zjawiska eksperyment obserwacja percepcja postrzeżenie rozumowanie wyjaśnianie wnioskowanie sprawdzanie weryfikacja konfirmacja falsyfikacja koroboracja noeza iluminacja gnoza objawienie
poglądy na możność poznania	realizm krytyczny naukowy skrajny wewnętrzny obiektywizm prezentacjonizm sceptycyzm metodologiczny naukowy scjentyzm agnostycyzm poznawczy izostenia antyrealizm fenomenalizm idealizm subiektywny obiektywny krytyczny transcendentalny perspektywizm pragmatyzm instrumentalizm relatywizm anatelizm relatyzm subiektywizm
poglądy na źródła poznania	racjonalizm (aprioryzm) dedukcjonizm konstruktywizm natywizm racjonalizm krytyczny empiryzm (aposterioryzm) indukcjonizm sensualizm fundacjonalizm dogmatyzm irracjonalizm fideizm inne anarchizm metodologiczny atomizm logiczny eksternalizm epistemologia ewolucyjna esencjalizm internalizm intuicjonizm justyfikacjonizm koherencjonizm kontrindukcjonizm krytycyzm monizm teoretyczny pluralizm teoretyczny reliabilizm
tradycje	idealizm niemiecki kantyzm heglizm neokantyzm szkoła marburska szkoła badeńska filozofia immanentna neoheglizm anglosaski pozytywizm empiriokrytycyzm pozytywizm logiczny inne fenomenologia konwencjonalizm logistyczny antyirracjonalizm popperyzm szkoła szkocka
powiązane dyscypliny	filozofia nauki metodologia metodologia nauk

Kontrola autorytatywna (teoria filozoficzna):

• BNCF: 21185
• NKC: ph126258

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3980954
• Britannica: topic/subjectivism
• Treccani: soggettivismo