Język narodowy

Obecnie Język narodowy to temat, który zyskał duże znaczenie w społeczeństwie. Od momentu powstania budzi zainteresowanie specjalistów, naukowców i ogółu społeczeństwa ze względu na swój wpływ na różne obszary życia codziennego. Jego wpływ rozprzestrzenił się na cały świat, wywołując debaty, refleksje i działania mające na celu zrozumienie jego zakresu i konsekwencji. W tym artykule szczegółowo zbadamy Język narodowy, badając jego pochodzenie, ewolucję i implikacje, jakie reprezentuje dzisiaj. Poprzez szczegółową analizę postaramy się rzucić światło na ten temat i zaproponować krytyczną perspektywę, która pozwoli naszym czytelnikom zrozumieć jego znaczenie i związek z otaczającym nas światem.

Język narodowy – język będący środkiem komunikacji wśród przedstawicieli określonego narodu, uważany za podstawowy wyznacznik jego tożsamości[1][2].

W Europie powszechny jest pogląd o bliskim związku języka z tożsamością narodową[3]. Język narodowy podkreśla odrębność jednego narodu od drugiego, pełniąc funkcję symboliczną; z kolei język urzędowy (często, choć nie zawsze, tożsamy z językiem narodowym) służy celom utylitarnym[4].

Stratyfikacja językowa

Język narodowy nie stanowi jednorodnej całości; charakteryzuje się zróżnicowaniem terytorialnym i społecznym. Wśród jego odmian (wariantów) szczególną rolę odgrywa odmiana prestiżowa (język standardowy), która pełni funkcję jednoczącą i reprezentatywną[5][6]. Funkcję języka standardowego pełni taki dialekt, który został wybrany i skodyfikowany do użytku w administracji, mediach i edukacji, zazwyczaj pod wpływem rozstrzygnięć politycznych i geograficznych[7]. Powstanie języka standardowego, o charakterze ogólnonarodowym i unifikacyjnym, sprzyja procesom konwergencji, polegającym na redukcji zróżnicowania wewnętrznego[8].

W stratyfikacji języka narodowego wyróżnia się dwa skrajne elementy: język standardowy (ogólny) i dialekty lokalne. Między nimi występuje szereg różnic, dotyczących ich rozprzestrzenienia geograficznego (standard to odmiana ogólnonarodowa) i funkcji społecznych (odmiana lokalna jest ograniczona funkcjonalnie; z kolei standard obsługuje wiele funkcji)[8][9]. Wyróżnia się również odmiany niestrukturalne, będące zbiorami specyficznych jednostek leksykalnych (np. slangi), a także odmiany pośrednie między standardem a dialektami lokalnymi[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Anna Kołodziej, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich – recenzja, „Biuletyn Historii Wychowania”, 25, 2009, s. 159–166.
  2. ↑ hasło „Jazyk národný”, Jozef Piaček, Miloš Kravčík, Otvorená filozofická encyklopédia, wersja 3.0, 1999 (słow.).
  3. ↑ Dennison I. Rusinow, Yugoslavia: Oblique Insights and Observations, Pitssburgh: University of Pittsburgh Press, 2008, s. 348, przyp. 5, ISBN 978-0-8229-4361-7, ISBN 978-0-8229-6010-2, ISBN 978-0-8229-7349-2, OCLC 228363880 (ang.).
  4. ↑ Janet Holmes, Nick Wilson, An Introduction to Sociolinguistics, wyd. 5, Abingdon–New York: Routledge, 2017, s. 106–107, DOI: 10.4324/9781315728438, ISBN 978-1-317-54291-9, ISBN 978-1-315-72843-8 (ang.).
  5. ↑ Marie Krčmová, Jan Chloupek, Národní jazyk, Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
  6. ↑ Paula Sajavaara, Kielenohjailu, Kari Sajavaara, Arja Piirainen-Marsh (red.), Kieli, diskurssi ja yhteisö, Jyväskylä: Soveltavan kielentutkimuksen keskus, Jyväskylän yliopisto, 2000, s. 67–106, ISBN 951-39-0664-7, ISBN 978-951-39-5991-3 (fiń.), patrz s. 83.
  7. ↑ Magda Stroińska, Ernest Andrews, The Polish Language Act: Legislating a Complicated Linguistic-Political Landscape, Ernest Andrews (red.), Language planning in the post-communist era: the struggles for language control in the new order in Eastern Europe, Eurasia and China, Cham: Palgrave Macmillan, 2018, s. 241–260, DOI: 10.1007/978-3-319-70926-0_10, ISBN 978-3-319-70926-0, OCLC 1022080518 (ang.), patrz s. 242–243.
  8. ↑ a b c Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, Bratislava: Obzor, 1993, s. 291, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
  9. ↑ Dialekty i gwary ludowe a polszczyzna ogólna, Halina Karaś, Podstawy dialektologii, Dialekty i gwary polskie, Zakład Historii Języka Polskiego i Dialektologii UW, Towarzystwo Kultury Języka .