Karol III z Durazzo

Karol III z Durazzo

Król Węgier i Chorwacji
Okres	od 31 grudnia 1385 do 24 lutego 1386
Koronacja	31 grudnia 1385
Poprzednik	Maria Andegaweńska
Następca	Maria Andegaweńska
Król Neapolu
Okres	od 1382 do 24 lutego 1386
Poprzednik	Joanna I
Następca	Władysław I
Książę Achai
Okres	od 1383 do 1386
Poprzednik	Jakub de Baux
Następca	Piotr z St. Superan
Dane biograficzne
Dynastia	Andegawenowie
Data urodzenia	pomiędzy 1345 a 1357
Data i miejsce śmierci	24 lutego 1386 Wyszegrad
Przyczyna śmierci	zabójstwo
Miejsce spoczynku	okolice klasztoru benedyktyńskiego pod Wyszegradem
Ojciec	Ludwik z Durazzo
Matka	Małgorzata Sanseverino
Żona	Małgorzata z Durazzo od 1369 do 24 lutego 1386
Dzieci	Władysław I Joanna II Maria
Multimedia w Wikimedia Commons

Karol III z Durazzo, zw. Małym (ur. pomiędzy 1345 a 1357^[1], zm. 24 lutego 1386 w Wyszehradzie^[1]) – król Neapolu od 1382 r., książę Achai od 1383, król Węgier (jako Karol II) od 1385 r. z dynastii Andegawenów.

Data urodzenia Karola nie jest znana; szacuje się, że urodził się pomiędzy 1345 r. a 1357 r.^[1]

Był synem Ludwika z Durazzo^[2], hrabiego Gravina, i Małgorzaty Sanseverino^[1], córki hrabiego Corigliano Roberta Sanseverino. Jego pradziadkiem był król Sycylii i Neapolu Karol II Kulawy.

W dzieciństwie przebywał na dworze królowej Neapolu Joanny I. Po śmierci ojca (22 lipca 1362) zaopiekował się nim król Węgier Ludwik I Wielki (w Polsce bardziej znany jako Ludwik Węgierski). W 1374 wzrosło jego polityczne znaczenie, gdy obok Ludwika I Wielkiego pozostał jedynym żyjącym męskim przedstawicielem dynastii Andegawenów.

W 1369 ożenił się ze swoją kuzynką, Małgorzatą (jego ojciec, Ludwik z Durazzo i jej ojciec, Karol, byli braćmi)^[1]. Siostrą matki Małgorzaty, Marii, była królowa Neapolu Joanna I Andegaweńska^[1], która ze względu na brak potomstwa w tym samym roku adoptowała go i uczyniła swoim następcą. Jednakże w 1380 wydziedziczyła Karola, a swoim sukcesorem ustanowiła – także adoptowanego – Ludwika z dynastii Walezjuszów, brata króla Francji Karola V Mądrego. Niezadowolony z tej decyzji Karol, którego poparł papież Urban VI, detronizując Joannę I, wszczął z nią wojnę. W 1381 pokonał ją i uwięził, a także zajął miasto Neapol^[1].

Obalona królowa zmarła 27 lipca 1382 r. w zamku w Muro Lucano^[2] Najprawdopodobniej została uduszona na zlecenie Karola, choć niektóre źródła wskazują, że zmarła z przyczyn naturalnych^[2].

Wówczas Karol koronował się na króla Neapolu^[1]. W tym samym czasie pretensje do tronu wysunął uczyniony przez Joannę I następcą Ludwik, który na znak protestu począł tytułować się królem Neapolu. Aż do śmierci Walezjusza (20 września 1384) Karol III z Durazzo musiał odpierać ataki jego wojsk.

7 lipca 1383 zmarł książę Achai Jakub de Baux. Ponieważ Karol III z Durazzo był skoligacony ze zmarłym księciem, a samo księstwo było powiązane z Królestwem Neapolu, przejął w nim władzę.

Po śmierci Ludwika Wielkiego we wrześniu 1382 r. rządy na Węgrzech objęła jego córka Maria^[3]. Wobec jej niepełnoletności realną władzę w kraju sprawowała wdowa po Ludwiku, Elżbieta Bośniaczka^[3]. Szybko jednak regentka utraciła poparcie w kraju. Karol uważał się za ostatniego męskiego potomka dynastii Andegawenów i postanowił zgarnąć tron Węgier i Chorwacji dla siebie. We wrześniu 1385 r. armia Karola wylądowała na chorwackim brzegu Adriatyku.^[4] Chorwacki sejm błyskawicznie ogłosił Karola królem.^[4] Zachęcony Karol ruszył na dwór królewski w Budzie. Elżbieta Bośniaczka przyjęła Karola tworząc pozory, że zgadza się na jego żądania.^[4]

Maria abdykowała a Karol pod koniec grudnia 1385 r. został koronowany w obecności obu byłych królowych^[1].^[4] Najprawdopodobniej Karol dał się zwieść Elżbiecie Bośniaczce i poczuł na tyle bezpiecznie, że tuż po koronacji odesłał swój orszak do Neapolu.^[4] W rzeczywistości Elżbieta nie darowała Karolowi odebrania tronu jej ukochanej córce i zaplanowała zemstę.

W lutym 1386 r. przy pomocy swego faworyta Mikołaja z Gary Elżbieta zorganizowała morderstwo Karola, którego uważała za uzurpatora na tronie należnym jej córce^[1]. Dodatkowo Karol nie dotrzymał danego słowa i pozbawił Marię tytułu królewskiego^[1].

W dniu 7 lutego 1386 r. zaufany rycerz Marii Błażej Forgacs napadł na Karola^[1].

Karol umarł 24 lutego 1386 r. w Wyszehradzie^[1] po kilkunastu dniach od zamachu na swe życie z powodu zakażenia krwi.^[4]

Elżbieta odmówiła Karolowi chrześcijańskiego pochówku mając na uwadze klątwę kościelną nałożoną przez papieża w 1385 r.^[1] a wszystkich biorących udział w zabójstwie Karola wynagrodziła.^[4]

Elżbietę zamordowano rok później a Marię uwięziono na okres kilku miesięcy.^[4]

1. syn Karola II Andegaweńskiego i Marii, córki Stefana V

Żoną Karola III z Durazzo była jego kuzynka, Małgorzata z Durazzo, którą poślubił w 1369 r.^[1] Dyspensę na zawarcie tego małżeństwa papież wydał w styczniu 1370 r.^[1] Małgorzata była siostrzenicą królowej Joanny I^[1].

Z tego małżeństwa urodziło się troje dzieci:

• Maria, zmarła po urodzeniu^[1],
• Władysław^[1] (ur. 14 lipca 1376/11 lutego 1377, zm. 6 sierpnia 1414) – król Neapolu,
• Joanna II^[1] (ur. 25 czerwca 1373, zm. 2 lutego 1435) – następczyni Władysława na tronie neapolitańskim, żona Wilhelma Habsburga, który przez kilka lat był narzeczonym Jadwigi, najmłodszej córki Elżbiety Bośniaczki

• władcy Neapolu i Sycylii

• Biogram Karola III z Durazzo., Słownik władców Europy średniowiecznej, JózefJ. Dobosz, MaciejM. Serwański, IlonaI. Czamańska, Wyd. 2, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002, ISBN 83-7177-102-9, OCLC 316557182 . Brak numerów stron w książce