Piasecki HUP Retriever
W dzisiejszym świecie Piasecki HUP Retriever stał się tematem o wielkim znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona osób. Niezależnie od tego, czy chodzi o zdrowie, technologię, politykę, czy jakikolwiek inny aspekt życia codziennego, Piasecki HUP Retriever okazał się kluczowym czynnikiem wpływającym na nasze decyzje i nasze samopoczucie. Aby lepiej zrozumieć znaczenie Piasecki HUP Retriever, konieczne jest przeanalizowanie jego różnych aspektów i zbadanie, jak wpływa na różne obszary naszego życia. W tym artykule dokładnie zbadamy znaczenie Piasecki HUP Retriever i wpływ jego wpływu na różne aspekty naszego współczesnego społeczeństwa.
_in_flight_1959.jpg) Piasecki HUP-2 amerykańskiej marynarki wojennej | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
metalowa |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1948 |
| Lata produkcji |
1948–1954 |
| Wycofanie ze służby |
1966 |
| Liczba egz. |
339 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
silnik gwiazdowy Continental R-975-34, zastąpiony później przez mocniejszy model Continental R-975-46A |
| Moc |
Continental R-975-3: 525 KM |
| Wymiary | |
| Długość |
17,35 m |
| Wysokość |
4,01 m |
| Masa | |
| Własna |
1874 kg |
| Startowa |
2767 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
169 km/h |
| Prędkość przelotowa |
130 km/h |
| Pułap |
3000 m |
| Zasięg |
550 kilometrów |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| do 5 osób | |
| Użytkownicy | |
 Stany Zjednoczone,  Francja,  Kanada
| |
| Rzuty | |
| |
Piasecki HUP Retriever – amerykański śmigłowiec wielozadaniowy w układzie Piaseckiego opracowany pod koniec lat 40. XX wieku dla amerykańskiej marynarki wojennej. W służbie wykorzystywany był w roli maszyny transportowej, ratowniczej oraz osłony grup okrętów. Pierwsze egzemplarze wprowadzono do służby w amerykańskiej flocie w 1949 roku, zaś w 1953 roku śmigłowce weszły na wyposażenia lotnictwa amerykańskich wojsk lądowych pod oznaczeniem H-25 Army Mule. Jedynymi użytkownikami zagranicznymi były kanadyjska i francuska marynarka wojenna. Śmigłowce zostały ostatecznie wycofane ze służby w 1964 roku.
Historia
W 1945 roku amerykańska marynarka wojenna rozpoczęła poszukiwania nowego typu ciężkiego śmigłowca do operowania z pokładów lotniskowców oraz innych dużych okrętów. Nowy śmigłowiec miał być przeznaczony przede wszystkim do misji poszukiwawczo-ratowniczych, ale również i transportowych. Konkurentem Piaseckiego były zakłady Sikorsky’ego, które proponowały śmigłowiec Sikorsky XHJS, bazujący na klasycznym Sikorsky H-5[1][2][3].
Piasecki zaproponowanej konstrukcji nadał oznaczenie fabryczne PV-14. Projektanci zdecydowali się wybudować nowy śmigłowiec w układzie dwuwirnikowym i wykorzystać doświadczenie zdobyte przy opracowywaniu dwuwirnikowca Piasecki HRP Rescuer. Niewielka liczba Rescuerów została przyjęta do służby w 1947 roku w amerykańskiej flocie, Korpusie Piechoty Morskiej oraz straży wybrzeża[1][2][4].
W marcu 1948 roku oblatano prototyp nowego śmigłowca, który oznaczono jako XHJP-1. Łącznie wybudowano dwa egzemplarze prototypowe. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęto prace nad trzema przedseryjnymi egzemplarzami oznaczonymi jako HUP-1. W 1949 roku przeprowadzono próby porównawcze XHJS oraz XHJP-1[1][2][4].
Konstrukcja Piaseckiego okazała się lepsza, dlatego US Navy złożyła pierwsze zamówienie na śmigłowce, które w służbie otrzymały oznaczenie HUP-1 Retriever. W 1949 roku pierwsze maszyny rozpoczęły służbę w amerykańskiej flocie. W latach 1950–1952 US Navy otrzymała dwadzieścia dwa seryjne egzemplarze HUP-1. W maszynach wprowadzono niewielkie zmiany konstrukcyjne względem prototypu[1][2]. Śmigłowce szybko zostały użyte bojowo. W latach 1950–1953 zostały skierowane do działań w czasie wojny koreańskiej[1].
XHJP-1 był pierwszym śmigłowcem wyposażonym w autopilota, zaś doświadczenia z prób pozwoliły wprowadzić rozwiązanie do seryjnej odmiany HUP-2 jeszcze w 1948 roku. Oprócz zastosowania pilota automatycznego, nowa odmiana otrzymała mocniejszy silnik o mocy 550 koni mechanicznych. Amerykańska flota zamówiła 193 HUP-2. Część egzemplarzy przebudowano do wersji HUP-2S przeznaczonej do poszukiwania i zwalczania okrętów podwodnych[1][2].
W 1951 roku United States Army zamówiła siedemdziesiąt zmodyfikowanych HUP-2 mających służyć jako śmigłowce transportowe. Pierwsze egzemplarze dostarczono w 1953 roku jako H-25A Army Mule. Śmigłowce nie spełniły oczekiwań lotnictwa amerykańskich wojsk lądowych, stąd też pięćdziesiąt przekazano flocie. Tam weszły do służby pod oznaczeniem HUP-3[1][2].
W 1953 roku francuska Marine nationale przyjęła do służby piętnaście egzemplarzy HUP-2. W latach 1954 roku Royal Canadian Navy otrzymała trzy śmigłowce HUP-3 z zasobów amerykańskiej marynarki wojennej, gdzie wykorzystywano je w roli maszyn transportowych i ratowniczych[5].
Linię produkcyjną zamknięto w lipcu 1954 roku. Łącznie wyprodukowano 339 śmigłowców we wszystkich wariantach produkcyjnych. Śmigłowce okazały się być konstrukcją udaną. US Army uważała jednak, że nie nadają się do operowania w roli maszyn pierwszoliniowych[1][2]. Planowano przeprowadzić modernizację śmigłowców poprzez montaż mocniejszych silników, jednak pomysł zarzucono z powodu uznania HUP za śmigłowce nieperspektywiczne – pojawiły się wówczas nowocześniejsze konstrukcje o większych możliwościach. Przełożyło się to na szybkie wycofanie Retrieverów z użycia. US Army wycofała wszystkie H-25 w 1958 roku, zaś ostatnie egzemplarze służące w US Navy wycofano w 1964 roku. Również Kanadyjczycy wycofali HUP-3 w 1964 roku[5]. We Francji były używane do 1966 roku[6][1], chociaż część źródeł podaje, iż ich eksploatację zakończono rok wcześniej[2].
Konstrukcja
Śmigłowce HUP Retriever to dwuwirnikowe maszyny o całkowicie metalowej konstrukcji ze stałym podwoziem. Załoga śmigłowca składała się z dwóch pilotów, siedzących obok siebie. W kabinie pasażerskiej znajdowało się miejsce dla maksymalnie pięciu pasażerów. Istniała możliwość przekonwertowania kabiny, by ta pomieściła trzy nosze dla poszkodowanych[1][2][3].
Śmigłowce dysponowały hydraulicznym wspomaganiem układu sterowania oraz autopilotem, co czyniło je pierwszymi produkowanymi seryjnie śmigłowcami wyposażonymi w ten system. Oprócz tego były wyposażone w wyciągarkę umożliwiającą podnoszenie ładunków o masie do 181 kilogramów, zaś sam śmigłowiec mógł zabrać ładunek o maksymalnej masie 826 kilogramów[1][2][3].
HUP-1 napędzany był pojedynczym silnikiem gwiazdowym Continental R-975-34 o mocy 525 KM. Model HUP-2 oraz HUP-3 wyposażono w mocniejszy silnik Continental R-975-46 o mocy 550 KM. Silnik ulokowano w tylnej części kadłuba. W celu ułatwienia serwisowania dostęp do silnika, elementów instalacji olejowej, układu chłodzenia i podzespołów przekładni możliwy był dzięki obszernemu włazowi na stropie kadłuba. HUP mógł osiągać prędkość maksymalną do 169 kilometrów na godzinę przy maksymalnym zasięgu 550 kilometrów[1][2][3].
Wersje
- XHJP-1 – dwa egzemplarze prototypowe[4].
- HUP-1 – pierwsza odmiana produkcyjna, śmigłowiec transportowy i poszukiwawczo-ratowniczy dla amerykańskiej marynarki wojennej. Napędzany przez silnik Continental R-975-34 o mocy 525 KM. Wyprodukowano około trzydziestu dwóch egzemplarzy[4].
- HUP-2 – drugi wariant produkcyjny, wyposażony w mocniejsze Continental R-975-42 o mocy 550 KM oraz pozbawiony stateczników poziomych. Zbudowano 165 sztuk dla US Navy i piętnaście dla francuskiej marynarki wojennej. Po zmianie systemu oznaczeń statków powietrznych USA w 1962 roku były oznaczone jako UH-25B[4].
- HUP-2S – dwanaście egzemplarzy HUP-2 przebudowanych do roli śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych. Wyposażone w sonar zanurzalny.
- HUP-3 – pięćdziesiąt egzemplarzy H-25A przekazanych amerykańskiej marynarce wojennej przez amerykańskie wojska lądowe. Od 1962 roku oznaczone jako UH-25C[4].
- H-25A Army Mule – siedemdziesiąt HUP-2 zamówionych dla amerykańskich wojsk lądowych. Dysponowały wzmocnioną podłogą oraz powiększonymi drzwiami[4].
Galeria
-
Amerykański HUP-1 -
HUP-2 -
Francuski HUP Retriever lądujący na pokładzie brytyjskiego lotniskowca HMS „Albion” (R07) w 1957 roku -
Kanadyjski HUP-3 w muzeum Canada Aviation and Space Museum w Ottawie -
HUP-2 o numerze seryjnym 130059 prezentowany na pokładzie lotniskowca-muzeum USS „Midway” (CV-41)
.jpg)
_1957.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l Piasecki HUP "Retriever" helicopter - development history, photos, technical data , www.aviastar.org .
- ↑ a b c d e f g h i j k Historical Snapshot: HUP-1 Retriever/H-25 Army Mule Helicopter , web.archive.org, 9 czerwca 2023 .
- ↑ a b c d Piasecki HUP-1 Retriever, USN tandem-rotor utility helicopter , www.skytamer.com .
- ↑ a b c d e f g HUP/H-25 (Piasecki HJP1) Retriever | Naval Helicopter Association Historical Society (ang.).
- ↑ a b Shearwater Aviation Museum , web.archive.org, 4 maja 2018 .
- ↑ Kamil Stasiak, Piasecki H-25/HUP Retriever , Samoloty Polskie .
