Trio fortepianowe (Chopin)

Wygląd przypnij ukryj

Trio fortepianowe g-moll op. 8 – trio fortepianowe skomponowane przez Fryderyka Chopina w latach 1828–1829.

Historia

Chopin grający na fortepianie w salonie księcia Radziwiłła – obraz Henryka Siemiradzkiego (1887)

Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę powstało w fazie stylistycznej twórczości Chopina nazywanej „fazą wirtuozerii warszawskiej”. Była ona związana z jego nauką u Józefa Elsnera, wymagającego od ucznia poznania różnych form muzycznych . Utwór powstawał od lata 1828, które kompozytor spędził w Sannikach), jeszcze przed jego wyjazdem do Berlina, do wiosny 1829. W międzyczasie powstało Rondo à la Krakowiak  ukończone 27 grudnia 1828.

Kompozycja została dedykowana Antoniemu Henrykowi Radziwiłłowi . Chopin był gościem jego posiadłości położonej w Antoninowie latem 1827 oraz jesienią 1829 , kiedy na potrzeby gospodarza i jego córki skomponował Introdukcję i Poloneza na fortepian i wiolonczelę .

Prawykonanie utworu odbyło się w sierpniu 1830 w domu rodziny Chopinów, czemu mieli przysłuchiwać się Józef Elsner oraz Wojciech Żywny .

Charakterystyka

Trio składa się z czterech części:

  1. Allegro con fuoco (249 taktów)
  2. Scherzo (137 taktów)
  3. Adagio sostenuto (82 takty)
  4. Finale (303 taktów)

W porównaniu do koncertów fortepianowych Chopina, część pierwsza Tria charakteryzuje się mniejszymi kontrastami pomiędzy tematami muzycznymi, które skupione są wokół tonacji zasadniczej – g-moll  (brak wyraźnych modulacji).

Podczas komponowania Chopin wykorzystał wiedzę na temat kontrapunktu, którą poznał podczas nauki u Elsnera. W części drugiej kompozytor zastosował technikę imitacyjną), jednak polifonia stanowi niewielki fragmentu faktury utworu.

Trio g-moll jest jednym z czterech utworów kameralnych na fortepian i instrumenty smyczkowe napisanych przez Chopina, w tym jedynym skomponowanym na skrzypce, wiolonczelę i fortepian.

Wydania

Utwór ukazał się drukiem w 1833 nakładem wydawnictwa Maurice’a Schlesingera. W wydaniu Dzieł Wszystkich Fryderyka Chopina utworowi nadano numer XVI.

Nagrania

Trio g-moll op. 8 nagrali m.in. Tadeusz Wroński, Aleksander Bronisław Ciechański i Władysław Szpilman (Polskie Nagrania „Muza”, ok. 1960); Beaux Arts Trio (Philips Records, ok. 1965) oraz Andrzej Grabiec, Paweł Głombik i Maria Szwajger-Kułakowska jako członkowie WOSPRiTV (Wifon, 1979).

Uwagi

  1. ↑ W napisanym po powrocie z Berlina liście do Tytusa Wojciechowskiego z 9 września 1828 Chopin informował: „Co się tycze nowych moich kompozycji, nic nie mam prócz jeszcze niezupełnie skończonego Tria g-minor zaczętego wkrótce po Twoim wyjeździe. – Próbowałem pierwsze Allegro z akompaniamentem przed wyjazdem do Sannik, za powrotem resztę myślę spróbować. Myślę, że to Trio podobny los spotka, co moją Sonatę i Wariacje. Już są w Lipsku (...)” .
  2. ↑ W liście do Jana Białobłockiego z października 1826, Chopin pisał: „(...) chodzę do Elsnera na kontrapunkt ścisły 6 godzin na tydzień (...)”.

Przypisy

  1. ↑ Dziębowska 1984 ↓, s. 173.
  2. ↑ a b c d e f g h Tomaszewski ↓.
  3. ↑ Chomiński 1978 ↓, s. 44, 60, 61.
  4. ↑ a b c d Dziębowska 1984 ↓, s. 111.
  5. ↑ Listy Chopina – Do Tytusa Woyciechowskiego w Poturzynie , Chopin.nifc.pl  .
  6. ↑ Chomiński 1978 ↓, s. 46.
  7. ↑ Iwaszkiewicz 1983 ↓, s. 71.
  8. ↑ Chomiński 1978 ↓, s. 45, 234.
  9. ↑ a b Dziębowska 1984 ↓, s. 111–112.
  10. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 208–209.
  11. ↑ a b Chomiński 1978 ↓, s. 59, 65.
  12. ↑ Listy Chopina – Do Jana Białobłockiego w Sokołowie , Chopin.nifc.pl  .
  13. ↑ Chomiński 1978 ↓, s. 54.
  14. ↑ Chomiński 1978 ↓, s. 56.
  15. ↑ Dziębowska 1984 ↓, s. 151.
  16. ↑ Tomaszewski 2010 ↓, s. 498.
  17. ↑ Tomaszewski 2010 ↓, s. 499.
  18. ↑ Zamoyski 1985 ↓, s. 265.
  19. ↑ Dziębowska 1984 ↓, s. 133.
  20. ↑ Kański 1986 ↓, s. 65.
  21. ↑ Kański 1986 ↓, s. 66.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Dzieła Fryderyka Chopina
Ballady
Etiudy
op. 10
op. 25
Trois Nouvelles Études
  • f-moll nr 1
  • As-dur nr 2
  • Des-dur nr 3
Impromptu
Mazurki
Nokturny
Polonezy
Preludia
Ronda
Scherza
Sonaty fortepianowe
Walce
Koncerty fortepianowe
Inne utwory
na fortepian i orkiestrę
Utwory kameralne
Inne utwory