Lista dzieł Fryderyka Chopina

Chopin w 1849 (fot. Louis-Auguste Bisson) Chopin na portrecie Marii Wodzińskiej z 1836 Podpis Chopina

Fryderyk Chopin (1810–1849) skomponował około 240 utworów, głównie fortepianowych.

Pierwszymi kompozycjami Chopina były polonezy g-moll i B-dur powstałe w 1817 oraz polonez As-dur z 1821. Ostatnimi utworami kompozytora były mazurki g-moll op. 67 nr 2 i f-moll op. 68 nr 4 z lat 1848–1849.

Twórczość Chopina wydana drukiem za jego życia obejmuje 157 utworów w sześćdziesięciu pięciu opusach – od Ronda c-moll op. 1 po Sonatę wiolonczelową g-moll op. 65. Od Etiud op. 25 z 1836 kolejność wydań odzwierciedla chronologię powstawania kompozycji.

W latach 1832–1841 Chopin skomponował na zamówienie 8 utworów, które wydane zostały za jego życia bez numeracji opusowej. Po jego śmierci Julian Fontana wydał 23 utwory, które ukazały się w 1855 w ośmiu opusach pośmiertnych (fr. op. posth.). W 1859 Fontana wydał jeszcze 17 pieśni op. 74. Po śmierci Chopina bez opusu ukazały się 24 kompozycje. 18 utworów uznaje się za zaginione.

We wczesnej fazie twórczości Chopina wydane zostały cztery opusy rond, dwa op. wariacji oraz koncerty fortepianowe: e-moll op. 11 i f-moll op. 21. W późniejszej fazie twórczości ukazało się osiem op. nokturnów, po cztery op. scherz i ballad oraz trzy op. impromptus. Ponadto przez całe życie Chopin skomponował jedenaście opusów mazurków, siedem op. polonezów, po cztery op. walców i sonat, po dwa op. etiud i preludiów oraz opusy zawierające pojedyncze miniatury.

Dzieła wszystkie Fryderyka Chopina nagrali m.in. Artur Rubinstein, Alfred Cortot, Adam Harasiewicz, Claudio Arrau, Miłosz Magin, Nikita Magaloff, Władimir Aszkenazi, Ewa Osińska, İdil Biret, Ian Hobson, Garrick Ohlsson i Tatiana Szebanowa. W latach 1958–1959 Polskie Nagrania „Muza” wydały dzieła wszystkie Chopina w wykonaniu polskich muzyków. W 1975 nakładem tej samej wytwórni zaczęła ukazywać się kolejna edycja nagrań dzieł wszystkich.

Dzieła opusowane przez Fryderyka Chopina

Uwaga: jeśli nie zaznaczono inaczej, wszystkie utwory są przeznaczone na fortepian.

Dzieła opusowane pośmiertnie przez Juliana Fontanę

Utwory te, mimo późniejszych numerów opusowych, pochodzą z wcześniejszych lat. Chopin nie uważał ich za wystarczająco udane, aby je opublikować i kazał je spalić po jego śmierci. Julian Fontana sprzeciwił się jednak woli kompozytora i wydał część jego utworów w latach 1855–1859.

Dzieła nieopusowane, wydane za życia Chopina

Należą tu dzieła, które Chopin napisał na zewnętrzne zamówienie, a więc uznał za godne publikacji, ale nie nadał im numeru opusowego.

Dzieła nieopusowane, wydane pośmiertnie

Ostatnia grupa dzieł, najmniej cenna, to utwory niewydane zarówno przez Chopina, jak i Fontanę, przynależą tu juwenilia i utwory krążące w różnych odpisach.

Varia

Utwory o niepewnej autentyczności

(tabela na podstawie materiałów źródłowych)

Tytuł Data Takty Wydanie
Andantino nr 5 d-moll „Muzyka”, 1930
Contredanse Ges-dur 1827? 56 „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 1924
Mazurek C-dur 1833? 96 Warszawa: Josef Kaufmann, 1869
Mazurek D-Dur „Kurier Warszawski”, 1910
Mazurek D-Dur I wersja 1829?, II wersja 1832? I wersja: 58,

II wersja: 68

Poznań: Jarosław Leitgeber, 1875
Mazurek Fis-dur Wiedeń: Josef Gotthard, 1868–1873
Nokturn cis-moll, Nocturne oublié Petersburg: A. Büttner, ok. 1855
Nokturn A-dur Londyn: Lonsdale, 1851
Prélude nr 3 B-dur „Muzyka”, 1930
Walc Es-dur 1830? 75 Lipsk: Breitkopf & Härtel, 1902
Walc fis-moll, Valse mélancolique Nowy Jork: Schroeder & Gunther, 1932
Wariacje E-dur na temat z Kopciuszka Gioacchina Rossiniego na flet i fortepian 1826–1830 Warszawa: SM, 1953

Autentyczność Mazurka Fis-dur kwestionowana była przez Janusza Miketta, z który nie zgadzał się Jan Ekiert. W 1953 Jan Prosnak podjął obronę autentyczności Wariacji E-dur na flet i fortepian, co spotkało się z różnymi reakcjami środowiska muzykologicznego. Ludwik Bronarski uznał za autentyczne mazurki C-dur i D-dur (wyd. 1910), Walc Es-dur i Contredanse Ges-dur włączając je, jako jeden z redaktorów, do wydania Dzieł wszystkich. W przypadku wspomnianych utworów, autorstwo Chopina jest kwestionowane przez Ekiera oraz Józefa Michała Chomińskiego i Teresę Dalilę Turło.

Fryderykowi Chopinowi przypisywano również, opierając się na tradycji rodzinnej i przyjacielskiej, autorstwo melodii pieśni Witaj, majowa jutrzenko, Dumka na wygnaniu (inc. „Gdyby orłem być”) oraz Ułan na widecie (inc. „Tam na błoniu błyszczy kwiecie”). Tradycja ta została utrwalona przez Marcelego Antoniego Szulca w 1873 oraz Maurycego Karasowskiego w 1882.

Andantino d-moll, Mazurek D-dur (wyd. 1875), nokturny cis-moll i A-dur, Preludium B-dur oraz Walc fis-moll należą do kompozycji, których autorstwa Chopina „nie broni żaden poważny głos”.

Utwory zaginione

(tabela na podstawie materiałów źródłowych)

Tytuł Data Uwagi
Andante dolente b-moll 1827 spis pt. Kompozycje niewydane
Écossaise B-dur 1827 spis pt. Kompozycje niewydane
Walc C-dur 1824? spis pt. Kompozycje niewydane
Walc C-dur 1826 spis pt. Kompozycje niewydane
Walc As-dur 1827 spis pt. Kompozycje niewydane
Walc d-moll, Valse „La partenza” 1828 spis pt. Kompozycje niewydane
Walc As-dur 1829–1830 spis pt. Kompozycje niewydane
Walc Es-dur 1829–1830 spis pt. Kompozycje niewydane
Wariacje F-dur na cztery ręce 1827 wg relacji Tytusa Wojciechowskiego
Polonez na temat opery Cyrulik sewilski Rossiniego 1825? wg listu Chopina do Jana Białobłockiego z końca listopada 1825
Walc H-dur, „Valse pour Madame Erskine 12 Octobre 1848” 1848 fotokopia pierwszej strony rękopisu w posiadaniu Arthura Hedley′a
Marsz wojskowy 1819? wg relacji Oskara Klberga wyd. Warszawa: Andrzej Brzezina, 1819
pieśń „Pożegnanie” wg ustaleń Wojciecha Sowińskiego; do słów Wincentego Pola
Veni Creator 1846? wg ustaleń Krystyny Kobylańskiej;

skomponowane z okazji z okazji ślubu Zofii Rosengardt (uczennicy Chopina) i Bohdana Zaleskiego

Sonata skrzypcowa d-moll wg ustaleń Jima Samsona
pieśń „Że Bóg jest” wg listu Fontany do Jędrzejewiczowej (Paryż, 6 stycznia 1853); do słów nieznanego autora

Ludwika Jędrzejewiczowa, siostra Chopina, przygotowała na początku lat 50. XIX w., być może na potrzeby Juliana Fontany, czterostronicowy spis tytułów i incipitów (zapisów kilku pierwszych taktów) pt. Kompozycje niewydane. Osiem z zachowanych kompozycji nie zostało włączonych przez Fontanę do wydań dzieł pośmiertnych z 1855 i 1859. Rękopisy prawdopodobnie zaginęły wraz z innymi pamiątkami po muzyku przechowywanymi przez jego siostrę Izabellę w mieszkaniu w warszawskim Pałacu Zamoyskich splądrowanym podczas powstania styczniowego w 1863. Faksymile manuskryptu Jędrzejewiczowej opublikowała Krystyna Kobylańska w pracy Rękopisy utworów Chopina: katalog z 1977.

Marginalia

(tabela na podstawie materiałów źródłowych)

Tytuł Data Uwagi
Fuga a-moll 1827 lub 1841 zadanie kontrapuktyczne, 69 taktów
Kanon f-moll 1827 lub 1841 niueukończone; kanon w oktawie
Mazurek Dąbrowskiego 1835 refren w opracowaniu na fortepian; tonacja B-dur; adnotacja kompozytora: „nieukowi nieuk Carlsbad 1835”
„Casta Diva” po 1835? melodia z akompaniamentem fortepianowym do fragmentu opery Norma Belliniego; metrum C
„Doyna Vallacha” zapis pieśni ludowej (rumuńskiej?); 8 taktów; tonacja a-moll; metrum 4/4
ćwiczenia kontrapuktyczne ok. 1841? wg podręcznika Cherubiniego
Bourrée G-dur i A-dur 1841–1846 zapis tańców z okolic Nohant
Galop As-dur, Marquis 1846 Marquis był imieniem jednego z dwóch psów George Sand
„Dawniej Polak” F-dur ok. 1847? zapis piosenki śpiewanej przez Teofila Kwiatkowskiego; tonacja F-dur; metrum 2/4
„Czułe serca”. Dwie śpiewki: f-moll, G-dur 1847? zapis melodii ludowych (kurpiowskich?) śpiewanych przez Kwiatkowskiego
Allegretto A-dur zapis polskiej melodii ludowej; zbiory Sachy Guitry′ego
Mazur d-moll zapis polskiej melodii ludowej; zbiory Guitry′ego

Uwagi

  1. ↑ His Master's Voice, 1934–1939 (współnie z Cortotem); VIC Records, 1965–1975
  2. ↑ His Master's Voice, 1934–1939 (wspólnie z Rubinsteinem)
  3. ↑ Philips Records, 1960–1968
  4. ↑ Philips Records, 1970–1979
  5. ↑ Decca Records, 1971–
  6. ↑ PolyGram, 1975–1979
  7. ↑ Decca Records, 1978–
  8. ↑ Cassiopée, 1978–
  9. ↑ Nagrania zrealizowane na instrumencie historycznym
  10. ↑ Melodię do Ułana na widecie skomponował Wenzel Robert von Gallenberg. Chopin włączył jej fragment do Mazurka e-moll op. 41 nr 2.
  11. ↑ „(...) w Warszawie Cyrulik zewsząd na teatrze chwalony, słychać, że Frejszyca, na którego się już tak dawno zbierają, dawać będą. Ja też zrobiłem nowego poloneza z Cyrulika, co się dosyć podoba; myślę go jutro dać do litografii”
  12. ↑ Zob. WojciechW. Sowiński WojciechW., Słownik muzyków polskich dawnych i nowoczesnych (...) zawierający krótki rys historyi muzyki w Polsce, Paryż 1874, s. 59, OCLC 891240583 .
  13. ↑ Zob. KrystynaK. Kobylańska KrystynaK., Rękopisy utworów Chopina: katalog, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977, OCLC 490656198 .brak strony (książka)
  14. ↑ Zob. JimJ. Samson JimJ., Chopin’s Violin Sonata, Chopin's Work: His Inspirations and Creative Process in the Light of the Sources, Warszawa: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2002, s. 177–189, ISBN 83-917410-1-X .

Przypisy

  1. ↑ a b Tomaszewski 2022 ↓, s. 266.
  2. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 404.
  3. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 409.
  4. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 410–411.
  5. ↑ a b Tomaszewski 2022 ↓, s. 267.
  6. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 268.
  7. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 413.
  8. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 274, 281.
  9. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 411–412.
  10. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 265, 281.
  11. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 413–414.
  12. ↑ a b c d Tomaszewski 2022 ↓, s. 279.
  13. ↑ a b c d e f g Kański 1986 ↓, s. 27.
  14. ↑ a b c Kański 1986 ↓, s. 28.
  15. ↑ Kański 1986 ↓, s. 27–28.
  16. ↑ a b c Tomaszewski 2022 ↓, s. 1024.
  17. ↑ Frédéric Chopin, Polonaise brillante, précédée d’une introduction pour piano & violoncelle, œuv. 3, Paris, Richault, 1835.
  18. ↑ a b 5. mazurek C-dur op.6 czasami bywa przerzucany do op.7.
  19. ↑ Fréd. Chopin, Premier Trio pour Pianoforte, Violon et Violoncelle, œuv. 8, Leipzig po 1841.
  20. ↑ a b Koncert e-moll op.11 jest dziełem późniejszym od Koncertu f-moll op.21; numer opusowy jest w tu wypadkową kolejności wydawania utworów. Stąd wynikają też częste nieporozumienia między zwolennikami któregoś z koncertów. Znawcy przeważnie uznają Koncert e-moll za bardziej dojrzały.
  21. ↑ a b c Polonez ten jest jednym z tzw. trzech polonezów młodzieńczych Chopina, z których dwa (B-dur i g-moll) napisał w 1817 roku w wieku siedmiu lat, a ostatni (As-dur) – w 1821 roku, w wieku lat jedenastu.
  22. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 245–251.
  23. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 277–279, 303–304.
  24. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 277.
  25. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 277–278.
  26. ↑ a b c Tomaszewski 2022 ↓, s. 278.
  27. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 278–279.
  28. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 242–244.
  29. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 279–280, 305–307.
  30. ↑ Listy Chopina – Do Jana Białobłockiego w Biskupcu , Chopin.nifc.pl  ..
  31. ↑ a b Tomaszewski 2022 ↓, s. 280.
  32. ↑ Chomiński i Turło 1990 ↓, s. 238–241.
  33. ↑ Tomaszewski 2022 ↓, s. 279–280, 307–308.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Dzieła Fryderyka Chopina
Ballady
Etiudy
op. 10
op. 25
Trois Nouvelles Études
  • f-moll nr 1
  • As-dur nr 2
  • Des-dur nr 3
Impromptu
Mazurki
Nokturny
Polonezy
Preludia
Ronda
Scherza
Sonaty fortepianowe
Walce
Koncerty fortepianowe
Inne utwory
na fortepian i orkiestrę
Utwory kameralne
Inne utwory