Wacław Leszczyński (prymas Polski)
W dzisiejszym świecie Wacław Leszczyński (prymas Polski) jest bardzo istotną kwestią, która ma wpływ na wiele osób na różnych etapach życia. Niezależnie od tego, czy jest to dziedzina zawodowa, osobista czy akademicka, Wacław Leszczyński (prymas Polski) wywołał duże zainteresowanie i debatę, budząc ciekawość wielu osób. Zjawisko to w ostatnich latach zyskało na znaczeniu ze względu na swój wpływ na społeczeństwo i podejmowanie decyzji. Dlatego istotne jest pogłębienie naszej wiedzy na temat Wacław Leszczyński (prymas Polski) i jego implikacji, aby lepiej zrozumieć jego zakres i znaleźć możliwe rozwiązania dla wyzwań, jakie stwarza.
| Prymas Polski i Litwy | ||
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Łowiczu | |
| Arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski | ||
| Okres sprawowania |
1659–1666 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
1637 | |
| Sakra biskupia |
23 kwietnia 1645 | |
| Data konsekracji |
23 kwietnia 1645 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||
| |||||||
Wacław Leszczyński herbu Wieniawa (ur. 15 sierpnia 1605 w Baranowie Sandomierskim[1], zm. 1 kwietnia 1666 w Łyszkowicach) – biskup warmiński 1644–1659, arcybiskup gnieźnieński od 1658, prymas Polski, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1643–1644[2], przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Królestwie Francji w 1645 roku[3].
Życie prywatne
Pochodził z możnowładczego rodu wywodzącego się z południowej Wielkopolski, a pieczętującego się herbem Wieniawa. Był synem wojewody brzeskokujawskiego Andrzeja i Zofii z Opalińskich. Na wyraźne życzenie ojca, gorliwego kalwinisty, został ochrzczony w tym wyznaniu. Jednak po śmierci Andrzeja Leszczyńskiego, matka, gorliwa katoliczka, wychowała jego i jego rodzeństwo na katolików. Jego rodzonym bratem był Jan Leszczyński, kanclerz wielki koronny, a przyrodnim Rafał Leszczyński (wojewoda bełski), przywódca kalwinistów w Koronie.
Kariera
- skończył Kolegium Jezuitów w Poznaniu, a następnie studiował w Perugii, Padwie i Paryżu.
- od 1630 r. był sekretarzem króla Zygmunta III Wazy,
- od 1633 r. był kanonikiem krakowskim, prepozytem płockim i łęczyckim,
- w 1637 r. przyjął święcenia kapłańskie
- od 1643 r. był referendarzem wielkim koronnym.
- w dniu 29 lutego 1644 r. został kanonikiem fromborskim a 6 kwietnia tego samego roku został wybrany przez kapitułę na biskupa warmińskiego
- w 1645 r. z rąk nuncjusza apostolskiego w Polsce abpa Giovanniego de Torresa przyjął sakrę biskupią w kolegiacie Św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Był również administratorem apostolskim diecezji sambijskiej
- wkrótce po objęciu biskupstwa warmińskiego wyjechał z polecenia króla Władysława IV z poselstwem do Francji po królową Ludwikę Marię Gonzagę. Był zwolennikiem stronnictwa francuskiego.
- Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 31 lipca 1648 roku[4], w 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa chełmińskiego[5], podpisał jego pacta conventa[6].
- w stolicy swego biskupstwa, w Lidzbarku Warmińskim urządził wystawny dwór. Był pierwszym biskupem warmińskim, który tytułował się „księciem cesarstwa”. Był gorliwym zarządcą diecezji. Dbał o szkoły jezuickie, udzielał stypendiów, konserwował zamki biskupie. Wybudował letnią rezydencję biskupów (dworek modrzewiowy) w Sątopach i dom pielgrzyma w Świętej Lipce. Podczas najazdu szwedzkiego na Warmię w 1655 r. ukrył się w Królewcu. Gdy Warmię zagarnął elektor pruski Fryderyk Wilhelm, lękając się o los Kościoła złożył hołd elektorowi. Został za to oskarżony o zdradę. Aby się rehabilitować, przyczynił się do zawarcia traktatów welawskich w roku 1657. Po tym nie wypominano mu już zdrady, a król Jan Kazimierz zaproponował arcybiskupstwo gnieźnieńskie i godność prymasowską
- Prymasem Polski był od roku 1659. Był zwolennikiem reform Jana Kazimierza. W okresie rokoszu próbował pogodzić Jerzego Lubomirskiego z królem.
- w 1661 roku otrzymał ze skarbu francuskiego 12 000 liwrów[7].
- zmarł 1 kwietnia 1666 roku w Łyszkowicach.
Pochowany w kolegiacie Wniebowzięcia NMPi św. Mikołaja w Łowiczu[8][9].
Przypisy
- ↑ Wacław Leszczyński. prymaspolski.pl. . (pol.).
- ↑ Antoni Julian Nowowiejski, Płock: monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock , s. 354.
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 67.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 85.
- ↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego . Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648,
- ↑ Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 19.
- ↑ Kazimierz Waliszewski, Polsko-francuzkie stosunki w XVII wieku 1644-1667. Opowiadania i źródła historyczne ze zbiorów archiwalnych francuzkich publicznych i prywatnych..., Kraków 1889, s. 103.
- ↑ Krzysztof Rafał Prokop, Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków-Warszawa 2020, s. 137.
- ↑ Telewizja Polska S.A, Archeolodzy odkryli nieotwierane od setek lat krypty prymasów Polski [ZDJĘCIA] , lodz.tvp.pl (pol.).
Bibliografia
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 419. ISBN 83-01-02722-3.