Łomianki

Wygląd przypnij ukryj Łomianki
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Centrum Łomianek, ul.Warszawska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

Gmina

Łomianki

Aglomeracja

warszawska

Prawa miejskie

1 stycznia 1989

Burmistrz

Małgorzata Żebrowska-Piotrak

Powierzchnia

8,4 km²

Wysokość

73–90 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


17 042
2029 os./km²

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-092

Tablice rejestracyjne

WZ

Położenie na mapie gminy ŁomiankiMapa konturowa gminy Łomianki, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Łomianki”ŁomiankiŁomianki
Położenie na mapie PolskiMapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Łomianki”ŁomiankiŁomianki
Położenie na mapie województwa mazowieckiegoMapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łomianki”ŁomiankiŁomianki
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniegoMapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Łomianki”ŁomiankiŁomianki
Ziemia52°20′08″N 20°53′40″E/52,335556 20,894444
TERC (TERYT)

1432054

SIMC

0920864

Urząd miejskiul. Warszawska 115
05-092 Łomianki
Strona internetowa

Łomianki – miasto w Polsce w województwie mazowieckim (wymowaⓘ), w powiecie warszawskim zachodnim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łomianki. Zaliczane do aglomeracji warszawskiej.

Miasto Łomianki powstało 1 stycznia 1989 roku z obszarów należących do sześciu wsi:

Utworzenie miasta Łomianki w 1989 roku
Wieś Powierzchnia (ha) Obszar
Buraków 114,06 główna część
Dąbrowa 360,18 większa część
Kiełpin Poduchowny 6,01 mała część
Łomianki (Stare) 116,07 główna część
Łomianki Dolne 37,02 mniejsza część
Łomianki Górne 182,66 w całości

Według stanu na 1 stycznia 2020 r. miasto zamieszkiwało 17 042 mieszkańców.

Położenie

Położenie na mapie gminy i powiatu

Miasto położone jest 14 km od centrum Warszawy przy drodze krajowej nr 7 (Warszawa – Gdańsk (ul. Kolejowa)). Łomianki graniczą od północy z sołectwami Łomianki Dolne i Łomianki Chopina, przez Wisłę z osiedlem Nowodwory w warszawskiej dzielnicy Białołęka, od wschodu z osiedlem Młociny w warszawskiej dzielnicy Bielany, od południa z Kampinoskim Parkiem Narodowym, miejscowościami Laski i Sieraków z gminy Izabelin, od zachodu z sołectwami Dziekanów Leśny i Kiełpin. Znaczna część Łomianek leży na terenie zalewowym w starorzeczu Wisły, w którym znajdują się trzy z sześciu jezior w gminie: Pawłowskie, Fabryczne i Ostrowskie.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Historia

Początki osadnictwa w tej okolicy datowane są na X–XI wiek. Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 1418. Od XV–XVI wieku osadnictwo mennonickie nad Wisłą. Prywatna wieś szlachecka, w 1739 roku należała do klucza Łomianki Lubomirskich. W XVIII wieku istniała tu prochownia założona przez generała Alojzego Fryderyka von Brühla.

Wieś szlachecka Łomni położona była w 1580 roku w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego. Przed II wojną światową część gminy Młociny, po przyłączeniu Młocin do Warszawy samodzielna gmina wiejska Łomianki. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łomianki. Do 1975 należała do powiatu nowodworskiego.

Przed II wojną światową wieś wielonarodowościowa – Polacy, Niemcy, Żydzi. W 1924 przeniesiono tu kościół i parafię z Kiełpina, w 1929 otwarto kolej Warszawa – Młociny – Palmiry. W czasie II wojny światowej miejsce walk w 1939 i w 1944. W ramach prowadzonej przez okupanta niemieckiego akcji zagłady Żydów osoby pochodzenia żydowskiego deportowano do getta w Legionowie.

W latach 50. XX wieku po włączeniu Młocin do Warszawy powstała Gmina Łomianki.

1 stycznia 1989 miejscowość otrzymała prawa miejskie.

Nazwa

Nazwa Łomianki pochodzi od słów łominy, łomna oznaczających miejsca, gdzie wylewy rzeki naniosły drzewa, lub równiny z wykrotami po wykarczowanym lesie.

Burmistrzowie miasta i gminy Łomianki

Od powstania miasta Łomianki stanowisko burmistrza pełnili kolejno:

Demografia

Według danych GUS na 30 czerwca 2006 pod względem liczby ludności jest 37. miastem województwa mazowieckiego spośród 85, w latach 2006–2007 przyrost ludności wyniósł tu 2,58%.

Łomianki – liczba ludności miasta w wybranych latach Łomianki – struktura płci i wieku mieszkańców

Według GUS 31 grudnia 2006 było w Łomiankach zameldowanych 15 679 osoby, a faktycznie zamieszkiwało 15 875.

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 15 875 100 7653 48,2 8222 51,8
Gęstość zaludnienia
 1889,9 911,1 978,8

Gospodarka

Transport publiczny

Droga krajowa nr 7 w Łomiankach

Stan do 2018 roku

Autobus Autosan H6 należący do KM Łomianki na krańcu Metro Młociny – linia ŁZ. Taki schemat malowania był obecny na wszystkich autobusach KMŁ do 1 stycznia 2018 roku.

Historia komunikacji miejskiej w Łomiankach sięga 1991 roku. Komunikację Miejską Łomianki jako referat Urzędu Miasta i Gminy Łomianki uruchomiło trzech powołanych przez burmistrza Lecha Jeziorskiego kierowników: Jan Kornalewski, Marek Ślusarczyk oraz inż. Ryszard Wyszogrodzki. Początkowo były to linie Ł i Ł-BIS, które obsługiwały trasy z Placu Wilsona w Warszawie do szpitala w Dziekanowie Leśnym oraz do Łomnej i Sadowej. Komunikacja Miejska Łomianki w takiej formule pracowała do końca 1996 roku.

Następnym operatorem komunikacji stało się przedsiębiorstwo miejskie Komunikacja Miejska Łomianki sp. z o.o., które obsługiwało linie autobusowe:

Numer Pętla początkowa Pętla końcowa
Ł1 Dziekanów Leśny Warszawa (Metro Młociny)
Ł2 Dziekanów Leśny Warszawa (Metro Marymont)
Ł3 Dziekanów Leśny Sadowa
Ł4 ICDS Kiełpin
ŁD Łomianki Dąbrowa Leśna
ŁZ Łomianki Zachodnia Warszawa (Metro Młociny)
BIS Dębina Dębina Warszawa (Metro Marymont)
BIS Palmiry Palmiry Warszawa (Metro Marymont)
BIS Sadowa Sadowa Warszawa (Metro Marymont)

Do Dąbrowy Zachodniej w południowej części miasta dojeżdżał także autobus ZTM linii „701”. Na zlecenie ZTM prywatny ajent obsługiwał także linię „L-7” łączące miasto ze Starostwem Powiatowym w Ożarowie Mazowieckim (trasa prowadziła przez warszawskie osiedle Wólka Węglowa, Mościska i Stare Babice).

Komunikacja miejska po wejściu do ZTM

Od 1 stycznia 2018 r. Łomianki, na mocy umowy pomiędzy miastem a ZTM (obecnie WTP), zostały włączona w I strefę biletową ZTM Warszawa. Dotychczasowy przewoźnik Komunikacja Miejska Łomianki stał się podwykonawcą ZTM. Dzięki temu w autobusach obowiązuje ujednolicona taryfa z ZTM, zmieniono przebieg oraz numerację linii autobusowych a pojazdy zostały dostosowane do wymagań ZTM. Ponadto na wniosek Urzędu Miasta Łomianki od 3 września 2018 roku, z Metra Marymont do Centrum Handlowego Auchan w Łomiankach, w dni powszednie dojeżdża linia 110.

Obecnie po Łomiankach kursuje 6 linii WTP:

Obecny numer Dawny numer Rodzaj linii Pętla początkowa Pętla końcowa Częstotliwość
(szczyt/poza szczytem/święto)
110 -- zwykła CH Łomianki Metro Marymont 15/20/-- min.
150 Ł1 i Ł2 zwykła Dziekanów Leśny Metro Młociny 10/15/30 min.
250 701 i ŁZ zwykła Łomianki Zachodnia Metro Młociny 20/30/30 min.
750 BIS strefowa Dębina Metro Młociny 20/30/30 min.
N56 -- nocna Dziekanów Leśny Metro Młociny co 60 min.
L-7 -- lokalna Dziekanów Leśny Starostwo Powiatowe (Ożarów Maz.) 6 kursów w dni powszednie

W Łomiankach kursują także 3 linie lokalne zarządzane przez Komunikację Miejską Łomianki. Przejazdy tymi liniami są bezpłatne:

Obecny numer Dawny numer Pętla początkowa Pętla końcowa
1 ŁD Dziekanów Leśny Dąbrowa Zachodnia
2 Ł4 ICDS Kiełpin
3 Ł3 Dziekanów Leśny Izabelin Dziekanówek

Dodatkowo przez Łomianki przejeżdżają autobusy PKS Polonus w kierunku Warszawy, gmin Czosnów, Zakroczym i Leoncin oraz Nowego Dworu Maz.

W sezonie letnim istnieje również okresowe połączenie promem pieszo-rowerowym Łomianek z Warszawską Białołęką.

Autobusy KM Łomianki

Model autobusu Początek eksploatacji przewóz osób na wózkach  Liczba
Autosan Sancity 9LE 2019 przewóz osób na wózkach  2
Jelcz M121M 2006 przewóz osób na wózkach  1
Jelcz M121I 2008 przewóz osób na wózkach  2
Mercedes-Benz 519 CDI 2014 przewóz osób na wózkach  4
Solaris Urbino 12 III 2010 przewóz osób na wózkach  21
Solaris Urbino 12 IV 2019 przewóz osób na wózkach  4
Solaris Urbino 12 IV electric 2019 przewóz osób na wózkach  2
Ursus CS12LFD City Smile 2017 przewóz osób na wózkach  2
Ilość pojazdów 38
Udział autobusów niskopodłogowych i niskowejściowych we flocie 100%

Osiedla

Miasto i gmina Łomianki:
* kolorem jasnozielonym zaznaczono sołectwa gminy
* kolorem khaki zaznaczono obszar miasta Osiedle Tęcza – Łomianki Górne

W skład miasta Łomianki wchodzą następujące jednostki pomocnicze:

osiedla:

Edukacja

Szkoły

Przedszkola

Uczelnie

W Łomiankach od 1995 działa Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II st. o statusie artystycznej szkoły publicznej. Uprawnienia szkoły publicznej otrzymała od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2000. Siedziba główna Szkoły mieści się przy ul. Warszawskiej 73 (klasy filialne w ICDS i Dziekanowie Leśnym przy ul. Akinsa). W szkole edukację muzyczna pobiera 70 uczniów w następujących sekcjach instrumentalnych: klasa fortepianu, skrzypiec, wiolonczeli, gitary, perkusji, instrumentów dętych. Przy szkole działa Przedszkolne Studium Muzyczne dla dzieci od lat trzech. W szkole prowadzone są zajęcia gry na instrumentach, a także lekcje teorii: kształcenie słuchu, rytmika, audycje muzyczne, zespół kameralny, chór itp. Szkoła współpracuje z ośrodkami muzycznymi za granicą – uczniowie szkoły brali udział m.in. w konkursach międzynarodowych (w Koszycach na Słowacji, Fundão w Portugalii), zdobywając tytuły laureatów. 1 maja 2004 w dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej delegacja Szkoły Muzycznej z Łomianek wystąpiła w koncercie w Portugalii (specjalne gratulacje z siedziby Unii Europejskiej w Lizbonie). Szkoła organizuje Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Juliusza Zarębskiego pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kultura i sport

Biblioteka Publiczna w Łomiankach

Biblioteka Publiczna w Łomiankach powstała w 1947. Mieści się na piętrze budynku przy ul. Wiejskiej 12a. Posiada dwie filie: Filię nr 1 w Dziekanowie Nowym (ul. Rolnicza 435) oraz Filię nr 2 w Dąbrowie Leśnej (ul. Partyzantów 31). Biblioteka pełni rolę ośrodka kultury (organizuje: spotkania autorskie, głośne czytania bajek, warsztaty animacyjno-literackie, konkursy literackie i pokazy filmowe) oraz centrum informacji (oferuje bezpłatny dostęp do Internetu oraz bogaty księgozbiór).

Centrum Kultury w Łomiankach

W Łomiankach istnieje Centrum Kultury w Łomiankach (Łomianki Stare), w których odbywają się zajęcia kulturalne i gimnastyczne. Każde dziecko może tu znaleźć coś dla siebie. Organizowane są tu także zajęcia dla dorosłych. W Centrum Kultury odbywają są koncerty muzyczne, teatrzyki dla dzieci, bale karnawałowe, a także finał WOŚP.

ICDS

Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe w Łomiankach

Łomianki posiadają ogromny charakterystyczny niebieski budynek o nazwie Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe im. Jana Pawła II (ICDS). Budynek posiada basen, hale sportową, strzelnicę, saunę, fitness i aule widowiskowo-koncertową, na której, podobnie jak w Domu Kultury, odbywają się koncerty i imprezy dla dzieci. W hali organizowane są różnorodne imprezy sportowe np. Puchar Polski w tańcu na wózkach, Mistrzostwa Warszawy w Tańcu Towarzyskim, Mistrzostwa Polski w Karate itd.

Kluby sportowe

Miasto posiada także damską drużynę koszykarską Arcus SMS Łomianki, która dostała się do ekstraklasy.

Prasa

W Łomiankach wychodzi prasa lokalna – bezpłatny dwutygodnik „Gazeta Łomiankowska.pl” wydawany przez Komunikację Miejską Łomianki Sp. z o.o. oraz niezależny miesięcznik „Łomianki.Info” wydawany przy portalu www.lomianki.info . Bliskość Warszawy sprawia, że można tu też nabyć prasę warszawską.

Zabytki

Wpisane do rejestru zabytków nieruchomych:

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół św. Małgorzaty Kościół Bł. Marceliny Darowskiej Kościół Św. Marka Ewangelisty

Na terenie miasta Łomianki działają 3 parafie rzymskokatolickie z 4 w gminie archidiecezji warszawskiej, dekanatu kampinoskiego, a dziekanem dekanatu jest ks. prałat dr Marek Kiliszek, proboszcz parafii św. Małgorzaty DM w Łomiankach. Parafie te to:

Oprócz parafii działają tu także klasztor Augustianów (os. Buraków), Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii (Łomianki), a 2 przedszkola prowadzone są przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Siostry Niepokalanki) oraz ze Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki (Siostry Salezjanki). Na terenie Wydziału Nauk o Rodzinie UKSW znajduje się także kaplica.

Miejscowy zbór Świadków Jehowy posiada Salę Królestwa przy ul. Batalionów Chłopskich.

Inne wyznania nie mają współcześnie swoich świątyń na terenie miasta i gminy. W okresie przed II wojną światową znajdowała się tu synagoga i położona przy ul. Szpitalnej ewangelicka kaplica filialna, podległa parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Dworze Mazowieckim. Istnienie tych obiektów związane było ze składem etnicznym miejscowej ludności. W budynku kaplicy powstały również pomieszczenia szkoły wyznaniowej oraz mieszkanie duchownego. Założony tu został również ewangelicki cmentarz. Filia nowodworskiej parafii luterańskiej działała do 1944. 18 stycznia 1945 dawna siedziba zboru została zajęta na potrzeby szkoły podstawowej, którą uruchomiono w tym budynku 17 marca tego roku. 11 kwietnia 1956 obiekt ten uległ zniszczeniu w wyniku podpalenia, w związku z czym jedynym materialnym świadectwem obecności mieszkańców wyznania ewangelickiego zachowanym do czasów współczesnych pozostają trzy cmentarze – w Dąbrowie, Dziekanowie Leśnym i Kępie Kiełpińskiej.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

Miasto Kraj Data podpisania umowy
Noyelles-lès-Vermelles  Francja 1 lutego 1991
Columbia Heights  Stany Zjednoczone 14 lipca 1991

Honorowi obywatele

Na mocy Uchwały Rady Miejskiej w Łomiankach nr XXXII/209/93 z 29 grudnia 1993 w sprawie zasad i trybu nadawania Honorowego Obywatelstwa Gminy tytuł honorowego obywatela otrzymali:

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Łomianki w województwie stołecznym warszawskim (M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 284).
  2. ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2020 roku. GUS. .
  3. ↑ Wieś składała się z dwóch sołectw: Dąbrowa Wieś i Dąbrowa Leśna. Cała Dąbrowa Leśna oraz zasadnicza część Dąbrowy-Wsi weszła w skład miasta Łomianki. Poza Łomiankami pozostała jedynie namiastka dawnej wsi, która nadala funkcjnuje jako odrębna wieś.
  4. ↑ Obszar na zachód od ulicy Armii Poznań
  5. ↑ Obszar na północ od ulicy Rolniczej
  6. ↑ Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 440.
  7. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 266.
  8. ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa.
  9. ↑ Getto w Legionowie. sztetl.org.pl. .
  10. ↑ Miasto Łomianki. Komunikacja Miejska Łomianki Sp. z o.o., 2003. .
  11. ↑ 20 lecie Łomianek. Urząd Miejski w Łomiankach, 2009-06-24. .
  12. ↑ Dane dla jednostki podziału terytorialnego łomianki miasto, Bank Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego, 2006.
  13. ↑ Komunikacja Miejska Łomianki Spółka z o.o.. .
  14. ↑ ZTM Warszawa – Mapa komunikacyjna Warszawy , ztm.waw.pl  .
  15. ↑ ZTM Warszawa. Łomianki w pierwszej strefie, Czosnów w drugiej   (pol.).
  16. ↑ -==- – Komunikacja Miejska Łomianki, sp. z o.o. z siedzibą w Kiełpinie KMŁ Łomianki , phototrans.eu   (ang.).
  17. ↑ Uchwała Nr XVIII/112/2004 Rady Miejskiej w Łomiankach z dnia 30 marca 2004 r. w sprawie utworzenia jednostek pomocniczych na terenie Miasta i Gminy Łomianki, nadania im statutów oraz wprowadzenia zmian w Statucie Miasta i Gminy Łomianki (dostęp 2009-07-20).
  18. ↑ Dane szkoły – Liceum Ogólnokształcące im. Karola Wojtyły w Łomiankach   (pol.).
  19. ↑ Biblioteka Publiczna w Łomiankach. .
  20. ↑ Dom Kultury w Łomiankach. . .
  21. ↑ Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe im. Jana Pawła II. .
  22. ↑ Gazeta Łomiankowska. lomianki.pl. ..
  23. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 175  .
  24. ↑ Dekanaty warszawskie i pozawarszawskie. Archidiecezja warszawska. . .
  25. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org  .
  26. ↑ a b Synagoga i kaplica ewangelicka w Łomiankach. muzeumlomianki.pl, 3 października 2018. . .
  27. ↑ a b c Łomianki – Cmentarz ewangelicko-augsburski. polskaniezwykla.pl. .
  28. ↑ a b Turystyka - Spacer pierwszy. Łomianki – wędrówka śladami przeszłości. lomianki.pl. .
  29. ↑ a b Co warto zobaczyć w najbliższej okolicy naszego osiedla. dabrowazachodnia.pl. .
  30. ↑ Historia Szkoły Podstawowej w Łomiankach. muzeumlomianki.pl. .
  31. ↑ Kazimierz Medyński: Ilustrowane kalendarium łomiankowskie. Urząd Miejski w Łomiankach, 2019, s. 46. ISBN 978-83-955447-0-5.
  32. ↑ Ewangelickie nekropolie: jedna się sypie, druga bez dostępu. tustolica.pl, 23 listopada 2012. .
  33. ↑ a b Łomianki – informator. Bydgoszcz: Agencja Reklamowa BiL na zlecenie Urzędu Miejskiego w Łomiankach, 1999, s. 10–11.
  34. ↑ Urząd Miasta Łomianki: Honorowi obywatele. . .
  35. ↑ 568th Bomber squadron By Jean Vijgen.
  36. ↑ Zmarł abp Kazimierz Majdański wiadomosci24.pl.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Miasta województwa mazowieckiego
Na prawach powiatu
Powiatowe
Gminne

Powiat warszawski zachodni
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu warszawskiego zachodniego

Gmina Łomianki
Miasto
Wsie
Części wsi

Herb gminy Łomianki

Łomianki
Części miasta wg TERYT
Osiedla

Herb Łomianek

Kontrola autorytatywna (miasto):