Żydzi górscy

W tym artykule przeanalizujemy znaczenie Żydzi górscy w obecnym kontekście, badając jego implikacje w różnych obszarach. Żydzi górscy jest obiektem zainteresowania i badań od długiego czasu, a jego wpływ nadal stanowi powód do debaty i refleksji. Na przestrzeni historii Żydzi górscy odgrywał fundamentalną rolę w różnych obszarach, od polityki po kulturę, technologię i ogólnie społeczeństwo. W tym sensie kluczowe jest zrozumienie znaczenia Żydzi górscy w dzisiejszym świecie, a także jego potencjału w kształtowaniu przyszłości. Poprzez dogłębną i multidyscyplinarną analizę, artykuł ten ma na celu rzucić światło na dzisiejsze znaczenie Żydzi górscy, oferując krytyczne i refleksyjne spojrzenie na jego wpływ i możliwe długoterminowe implikacje.

Żydzi górscy
джухур
יהודי ההרים
горские евреи
Ilustracja
Żydzi górscy w 1878 roku
Miejsce zamieszkania

Izrael, Azerbejdżan, Rosja

Język

tacki, hebrajski, rosyjski

Religia

judaizm

Grupa

Żydzi

Żydzi górscy (samonazwanie: джухур, hebr. יהודי ההרים, ros.: горские евреи) – określenie ludności żydowskiej pochodzącej ze wschodniego Kaukazu. W 2006 roku grupa liczyła około 100 tysięcy osób[1]. Górscy żydzi wyznają judaizm. Posługują się dialektami języka tackiego, językiem hebrajskim, rosyjskim[2] i azerbejdżańskim[1].

Dyskutowany jest problem pochodzenia żydów górskich. Podczas gdy jedni badacze twierdzą, iż w przeszłości żydzi mieszkając wśród Tatów przejęli ich język, inni twierdzą natomiast, że to Tatowie przyjęli w przeszłości judaizm. Postuluje się również ich pochodzenie od jednego z Dziesięciu Zaginionych Plemion Izraela[3]. Według niektórych źródeł Żydzi pojawili się w Transkaukazji nie później niż w VI wieku n.e. i pochodzili z Persji i Mezopotamii, Żydzi Ci byli jednym ze źródeł judaizmu, który pojawił się w Kaganacie Chazarskim. Do Żydów górskich dołączyli następnie także aramejskojęzyczni Żydzi z Kurdystanu[1].

W XIX wieku zaczęli osiedlać się na Kaukazie Północnym, w większości wokół Bujnakska, Machaczkały, Endiriej, Chasawiurtu, Groznego, Mozdoku i Nalczyku. Od końca XIX wieku w dużej liczbie emigrowali także do Palestyny[1]. Według spisu powszechnego z 1926 roku społeczność żydów górskich liczyła 25,9 tysiąca osób. W 1930 roku część żydów górskich osiedlono w kołchozach na Półwyspie Krymskim[1].

Po upadku Związku Radzieckiego większość żydów górskich wyemigrowała do Izraela. Społeczności żydów górskich pozostały w Dagestanie, Czeczenii, Karaczajo-Czerkiesji i Kabardo-Bałkarii[4]. Największe skupisko żydów górskich istnieje w miejscowości Qirmizi Qasaba niedaleko miasta Quba w Azerbejdżanie[1][2]. Miasteczko to określane jest czasem mianem „sztetla[5]. Żydzi górscy mieszkają również w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i Austrii[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g ГОРСКИЕ ЕВРЕИ • Большая российская энциклопедия - электронная версия , old.bigenc.ru .
  2. a b Lee Gancman, A glimpse into Azerbaijan’s hidden all-Jewish town , www.timesofisrael.com (ang.).
  3. Ausubel Nathan, Pictorial History of the Jewish People, Crown 1953
  4. יהודים הרריים (hebr.).
  5. Ostatni górski sztetl | Tygodnik Powszechny , www.tygodnikpowszechny.pl, 26 sierpnia 2019 .

Linki zewnętrzne