Gabaj

Appearance przypnij ukryj

Gabaj (hebr. גבאי; skarbnik, opiekun) – urzędnik gminy żydowskiej, pełniący funkcję administratora synagogi.

Tablica z 1928 r. poświęcona gabajom w Synagodze Chewra Lomdei Misznajot

Początkowo zadaniem gabaja była organizacja pomocy dla biednych członków gminy żydowskiej. Ściągał podatki i składki oraz zbierał darowizny, a następnie decydował o rozdziale pieniędzy między ubogich. Dysponował funduszami na utrzymanie przytułków, szpitali, pomoc dla wdów, sierot i ubogich oraz na posagi dla ubogich panien. Rozdzielał datki tak, aby ubodzy mogli obchodzić szabat i święta. Z czasem te funkcje przejęły jednak gminne bractwa dobroczynne.

Obecnie do zadań gabaja należy administrowanie synagogą, zarządzanie jej funduszami, decydowanie o rozdziale miejsc siedzących i funkcjach honorowych podczas nabożeństw. Wyznacza osoby do otwierania Aron ha-kodesz oraz kolejność wywoływania wiernych do czytania Tory.

Bibliografia

• Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.brak strony w książce

Judaizm i Żydzi

Żydowskie ruchy religijne	Ortodoksyjny Ultraortodoksja (charedi) Chardal Chasydyzm Nowoczesna ortodoksja Otwarta ortodoksja Konserwatywny Neologiczny Reformowany Rekonstrukcjonistyczny Humanistyczny Odnowienia Samarytanie Judeochrześcijanie Mesjanistyczni Nazarejczycy Sabataizm Frankizm Schizmy Wzajemne stosunki zob. też: Karaimizm, Sekularyzm
Ludy wyznające judaizm	Aszkenazyjczycy Sefardyjczycy Mizrachijczycy Felaszowie Żydzi górscy Romanioci Bnej Israel Bnej Menasze Gruzińscy Żydzi Krymczacy Żydzi z Koczin Żydzi z Kaifeng Żydzi chazarscy Lemba
Filozofia żydowska	Bóg w judaizmie Zasady wiary Naród wybrany Eschatologia Etyka Gilgul Halacha Teologia Holokaustu Jahwe Kabała Koszerność Mesjanizm Musaryzm Imię Boga Siedem Praw Noego Cedaka Tzniut
Teksty religijne	Tanach Tora Newiim Ketuwim Gemara Miszna Talmud Tosefta Midrasz Literatura rabiniczna Miszne Tora Arba'ah Turim Szulchan aruch Miszna Berura Zohar Hagada Pijut Sidur
Postacie	Abraham Dawid Mojżesz Hillel Izaak Szammaj Juda ha-Nasi Saadja ben Josef Gerszom z Moguncji Izaak Alfasi Raszi Jehuda Halewi Aben Ezra Mordechaj Kaplan Mojżesz Majmonides Nachmanides Aszer ben Jechiel Lewi ben Gerson Jakub Josef Albo Józef Karo Izaak Abrabanel Izaak Luria Salomon Sabbataj Cwi Jakub Frank Israel Baal Szem Tow Dow-Ber Elimelech Menachem Schneerson
Życie i kultura	Kto jest Żydem? Etymologia słowa Żydzi Bar micwa Bat micwa Brit mila Brit shalom Gwiazda Dawida Ketuba Szabat Sziduch Małżeństwo Micwa Nida Pidyon haben Minjan Żałoba w judaizmie Kuchnia żydowska Chiloni Świecka kultura żydowska Konwersja na judaizm Jezus w judaizmie Chad gadja
Święta	Chanuka Jom Kipur Pesach Purim Rosz ha-Szana Sukkot Szawuot Sziwa Asar be-Tamuz Tisza be-Aw
Ważne miejsca i stanowiska	Namiot Spotkania Świątynia Jerozolimska Cztery święte miasta judaizmu Jerozolima Safed Hebron Tyberiada Ściana Płaczu Synagoga Jesziwa Mykwa Bejt din Gabaj Chazan Ha Kohen Gadol Kanaan Kohen Magid Rabin Kobiety rabini Rebe Cadyk Posek Rosz jesziwa Maszgijach Mohel Ha Mashiah
Modlitwy i przedmioty kultu	Amida Awinu Malkenu Szema Jisrael Aleinu Kidusz Hallel Kol Nidre Maariw Mincha Ma Tovu Hawdala Szacharit Kadisz Arba Minim Sefer Tora Gartel Kitel Talit Tefilin Cicit Menora (Chanukija) Mezuza Szofar Jad Kipa/Jarmułka Kuczka
Języki	Hebrajski Judeo-aramejski † Aramejski judeo-palestyński Aramejski judeo-babiloński Judeo-arabski Judeo-berberyjski Judeo-perski Judeo-portugalski Bucharski Jewanik † Italkian Ladino Haketia Zarfatit † Szuadit † Jidysz Knaan † Kiwruli Kayliñña † Qwareña †
Historia	Starożytny Izrael Świątynia Jerozolimska Niewola babilońska Powstanie Machabeuszów Herod Wielki Sanhedryn Faryzeusze Saduceusze Esseńczycy Pierwsza wojna żydowsko-rzymska Powstanie Bar-Kochby Diaspora żydowska Historia Żydów w średniowieczu Historia Żydów w świecie muzułmańskim Ziemia Izraela Historia Palestyny Haskala Historia Izraela zob. też: Historia Żydów w Polsce
Polityka	Syjonizm Światowa Organizacja Syjonistyczna Ogólni Syjoniści Socjalistyczny Religijny Rewizjonistyczny Theodor Herzl Państwo Izrael Prezydent Izraela (lista) Premierzy Izraela Wicepremierzy Izraela Rząd Izraela Żydowskie ruchy polityczne Bund Agudat Israel Partie polityczne w Izraelu Prawo powrotu
Antysemityzm	Historia antysemityzmu Holokaust Prześladowania Żydów Antysemityzm współczesny Antysemityzm rasowy Antysemityzm religijny

• Izrael

Encyklopedia internetowa (zawód):

• Britannica: topic/gabbai