Edward Osborne Wilson
Wygląd przypnij ukryj
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Alma Mater |
University of Alabama |
| Uczelnia | |
| Małżeństwo |
Irene Kelly |
| Odznaczenia | |
| |
Edward Osborne Wilson (ur. 10 czerwca 1929 w Birmingham w Alabamie, zm. 26 grudnia 2021 w Burlington) – amerykański biolog i zoolog, znany głównie ze swoich badań nad entomologią, ewolucją oraz socjobiologią.
Działalność
Jest jednym z twórców współczesnej socjobiologii.
Otrzymał wiele wyróżnień za swoje prace, w szczególności National Medal of Science, Nagrodę Crafoorda oraz dwukrotnie Nagrodę Pulitzera (za On Human Nature i The Ants). Jest także laureatem Nagrody Lowella Thomasa.
Ważniejsze publikacje
- Brown, W. L.; Wilson, E. O. (1956). "Character displacement". Systematic Zoology. 5 (2): 49–64. doi:10.2307/2411924, JSTOR 2411924., wspólnie z Williamem Brownem Młodszym.; publikacja została uznana w 1986 jako Science Citation Classic, tj., za jedną z najczęściej cytowanych publikacji naukowych wszech czasów.
- The Theory of Island Biogeography (1967, Princeton University Press (2001 reprint), ISBN 0-691-08836-5, wspólnie z Robertem McArthurem)
- Społeczeństwa owadów, 1979, ISBN 83-01-00230-1 (Insect Societies (1971 Harvard University Press, ISBN 0-674-45490-1) – jedna z najlepszych monografii w tej dziedzinie, w ostatnim rozdziale autor proponuje utworzenie wspólnej socjobiologii dla wszystkich zwierząt, lecz nie włącza w to jeszcze ludzi)
- Socjobiologia, Poznań 2001, Zysk i S-ka, s.360, ISBN 83-7150-682-1 (Sociobiology. The Abridged Edition; Sociobiology: The New Synthesis 1975, Harvard University Press) – dotyczy zachowań społecznych głównie zwierząt ale także i ludzi.
- O naturze ludzkiej wyd I PIW 1988, wyd II Zysk i S-ka 1998 (s.228) ISBN 83-7150-453-5 (On human nature 1978)- na temat socjobiologii człowieka. Otrzymał za nią w 1979 Nagrodę Pulitzera w kategorii General Non-fiction
- Podróż w krainę mrówek : dzieje badań naukowych, 1998, ISBN 83-7180-601-9 (Journey to the Ants : A Story of Scientific Exploration, 1994, wspólnie z Bertem Hölldoblerem)
- Moralność genu. Od socjobiologii do socjologii. Socjobiologia zwierząt i człowieka Warszawa 1991 PIW, tekst zawarty także w antologii Człowiek zwierzę społeczne (Czytelnik 1991), są to fragmenty m.in. Sociobiology: The New Synthesis 1975
- Biophilia (1984)
- The Ants (1990, wspólnie z Bertem Hölldoblerem). Otrzymali Nagrodę Pulitzera w kategorii General Non-fiction w 1991
- Różnorodność życia, Warszawa 1999, PIW, ISBN 83-06-02750-7 (The Diversity of Life 1992) – koncentruje się na zagadnieniu bioróżnorodności oraz jej zagrożeniu na skutek działalności człowieka
- Konsiliencja. Jedność wiedzy, Warszawa 2002, Wydawnictwo Zysk i S-ka, ISBN 83-7150-811-5 (Consilience. The Unity of Knowledge 1998) – postuluje w głównej mierze zbliżenie nauk społecznych z naukami przyrodniczymi, Wilson dowodzi w tej pozycji, iż nasze zachowania są wynikiem wrodzonych reguł epigenetycznych
- Przyszłość życia, Warszawa 2003, Zysk i S-ka, s.268, ISBN 83-7298-332-1 (The Future of Life 2002)
- The Superorganism: The beauty, elegance and strangeness of insect societies, Bert Hölldobler, Edward O. Wilson, Wyd.W.W.Norton 2008. Autorzy powracają w niej do teorii doboru grupowego, przekonują, że ewolucja działa również na poziomie kolonii lub społeczeństw, tytułowy "superorganizm" konkuruje z innymi "superorganizmami"
Przypisy
- ↑ E.O. Wilson Biodiversity Foundation » E.O. Wilson, ‘Darwin’s natural heir’, has passed away at 92 (ang.).
- ↑ E.O. Wilson, Encyclopædia Britannica (ang.).
- ↑ Mariusz Agnosiewicz: Płeć, socjobiologia i gender studies. Portal Racjonalista. .
- ↑ The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. . (ang.)
- ↑ Robert Helmer MacArthur (1930-1972). Strona internetowa National Center for Ecological Analysis and Synthesis (NCEAS) . . . (ang.).
- ↑ The Superorganism: The Beauty, Elegance, and Strangeness of Insect Societies: Bert Hölldobler, Edward O. Wilson: 9780393067040: Amazon.com: Books , www.amazon.com .
- ↑ Focus, Kwiecień 2009, Doskonałość, str.102-103.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- "Postmodernizm: intelektualna czkawka Zachodu" – artykuł wyrażający poglądy Edwarda O. Wilsona na temat filozofii postmodernizmu
- ISNI: 0000000121462544
- VIAF: 104215813
- LCCN: n79018099
- GND: 119010674
- NDL: 00461115
- BnF: 119292647
- SUDOC: 027197956
- SBN: CFIV039186
- NLA: 35612219
- NKC: jn19990009175
- BNE: XX985977
- NTA: 068275951
- BIBSYS: 90071576
- CiNii: DA00097691
- Open Library: OL141176A
- PLWABN: 9810575263105606
- NUKAT: n96400815
- J9U: 987007275911205171
- PTBNP: 48615
- CANTIC: a1017896x
- LNB: 000249187
- NSK: 000046878
- CONOR: 29221475
- BNC: 000464001
- ΕΒΕ: 83383
- BLBNB: 000581676
- KRNLK: KAC199630213
- LIH: LNB:V*168694;=BU
- WorldCat: lccn-n79018099
- PWN: 3996413
- Britannica: biography/Edward-O-Wilson
- NE.se: edward-o-wilson
- SNL: Edward_O._Wilson
- Catalana: 0248297
- DSDE: Edward_O._Wilson