Jakub Uchański
W tym artykule szczegółowo zbadamy temat Jakub Uchański, badając jego znaczenie, wpływ i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Od jego początków po obecną ewolucję zanurzymy się w szczegółowej analizie, która pozwoli nam zrozumieć znaczenie Jakub Uchański w różnych obszarach codziennego życia. Stosując różne perspektywy i podejścia, zajmiemy się jego konsekwencjami zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zbiorowym, podkreślając jego wpływ w różnych sektorach. Podobnie zbadamy rolę, jaką odgrywa Jakub Uchański w obecnym kontekście, zapewniając wszechstronną wizję, która pozwoli czytelnikowi zrozumieć jego znaczenie i wpływ we współczesnym świecie.
| Prymas Polski i Litwy | ||
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1502 | |
| Data i miejsce śmierci |
5 kwietnia 1581 | |
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Łowiczu | |
| Arcybiskup gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania |
1562–1581 | |
| Interrex | ||
| Okres sprawowania |
1572–1573 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
18 listopada 1551 | |
| Sakra biskupia |
20 marca 1552 | |
| Data konsekracji |
20 marca 1552 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Jakub Uchański herbu Radwan (ur. w 1502 roku we wsi Uchanie, zm. 5 kwietnia 1581 roku w Łowiczu) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1562, biskup włocławski od 1561 (wybrany już w 1557), biskup chełmski od 1551, sekretarz wielki koronny od 1548 roku[1], archidiakon warszawski w 1549 roku, dziekan płocki w 1548 roku, kanonik krakowski w 1538 roku, kanonik chełmski w 1536 roku, sekretarz i zarządca dóbr królowej Bony, interrex po śmierci Zygmunta II Augusta i ucieczce Henryka Walezego[2], bibliofil[3].
Życiorys
Należał do najbliższego otoczenia królowej Bony. Otrzymał święcenia nie posiadając gruntowniejszych studiów teologicznych. Opowiadał się za porozumieniem z protestantami, potajemnie sprzyjał reformacji, zwolennik rozluźnienia zależności Kościoła katolickiego w Polsce od Rzymu. Jako kanonik uczęszczał potajemnie m.in. wraz z Andrzejem Fryczem Modrzewskim na tajne dysputy teologiczne w duchu różnowierczym spowiednika Bony Franciszka Lismanina[4]. Był zwolennikiem powstania polskiego kościoła narodowego, zachowującego jednak łączność z Rzymem.
Referendarz wielki koronny od 1538 roku[5]. Sędzia sejmowy w 1569 roku[6].
Uczestniczył w synodzie w Warszawie w 1561 roku[7]. Jako przedstawiciel Korony Królestwa Polskiego podpisał akt unii lubelskiej 1569 roku[8].
Był interreksem polskim po śmierci Zygmunta II Augusta od 1572 do 1573 roku kiedy królem został Henryk Walezy i od 1574 do 1575 tj. do objęcia władzy przez Annę Jagiellonkę. Był uczestnikiem zjazdu w Łowiczu 23 lipca 1572 roku[9]. W 1572 sułtan Selim II zalecał szlachcie jego kandydaturę, obok kandydatur marszałka wielkiego koronnego Jana Firleja i hetmana wielkiego koronnego Jerzego Jazłowieckiego. Podpisał dyplom elekcji Henryka III Walezego[10]. 21 lutego 1574 koronował w katedrze wawelskiej Henryka Walezego na króla Polski.
Był uczestnikiem zjazdu w Stężycy w 1575 roku[11]. W 1575 roku w czasie wolnej elekcji głosował na cesarza Maksymiliana II Habsburga[12]. 12 grudnia 1575 stojąc na czele Senatu obwołał wraz z senatorami królem Polski cesarza rzymskiego Maksymiliana II Habsburga, lecz kandydatura ta przepadła wobec masowych protestów szlachty. Z tłumu szlachty w stronę Uchańskiego padły nawet strzały[13].
Został pochowany w kolegiacie łowickiej.
Przypisy
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 145.
- ↑ Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 461.
- ↑ Irena Strelnik, Bibliofile XVI i XVII wieku i ich książki w Bibliotece im. Hieronima Łopacińskiego, w: Rocznik Lubelski, t. 23-24, 1981–1982, s. 71.
- ↑ Władysław Krynicki, Dzieje Kościoła powszechnego, Włocławek 1914, s. 459.
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 136.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Realizacja reform egzekucji dóbr 1563-1665. Sprawa zastawów królewszczyzn małopolskich, Warszawa 1984, s. 29.
- ↑ Wojciech Góralski, Synod prowincjonalny warszawski z 1561 r., w: Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 28/3-4, 1985, s. 208.
- ↑ Akta Unji Polski z Litwą: 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Kraków 1932, s. 339.
- ↑ Karol Sienkiewicz, Skarbiec historii polskiej. t. II, Paryż 1840, s. 25.
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae. T.1 cz.1-2, Wilno 1758, s. 456.
- ↑ Paweł Rybak, Zjazd Szlachty w Stężycy (Maj–Czerwiec 1575 r.). Na tle drugiego bezkrólewia, Toruń 2002, s. 203.
- ↑ Ewa Dubas-Urwanowicz, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998, s. 294
- ↑ Jerzy Besala, Skandale mity i anegdoty historyczne, Bellona, Warszawa 2015, s. 34.
Linki zewnętrzne
- Catholic-hierarchy
- Jakub Uchański h. Radwan, Internetowy Polski Słownik Biograficzny .