Maurice Béjart

Maurice Béjart

Maurice Béjart (1988)
Imię i nazwisko	Maurice-Jean Berger
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1927 Marsylia
Data i miejsce śmierci	22 listopada 2007 Lozanna
Narodowość	francuska
Dziedzina sztuki	taniec
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Maurice Béjart, właśc. Maurice-Jean Berger^[1] (ur. 1 stycznia 1927 w Marsylii, zm. 22 listopada 2007 w Lozannie) – francuski tancerz i choreograf, założyciel i kierownik cenionych w świecie zespołów baletowych Ballet de l’Etoile (zał. 1954), Balet XX wieku (zał. 1960 w Brukseli) oraz Béjart Ballet Lausanne (zał. 1987 w Lozannie). Założyciel kilku szkół baletowych, m.in. École Mudra w Brukseli oraz École-atelier Rudra w Lozannie. Od 1994 do śmierci – członek francuskiej Akademii Sztuk Pięknych (l’Académie des Beaux-Arts). W 2007 uzyskał obywatelstwo Szwajcarii.

Urodził się w Marsylii jako najstarszy z trojga dzieci Germaine Capellieres i Gastona Bergera (1896-1960), filozofa^[2]. W 1934, gdy miał 7 lat zmarła jego matka^[3]. Zafascynowany występem Serge’a Lifara postanowił całkowicie poświęcić się tańcu. Od 11. roku życia trenował u Matyldy Krzesińskiej w Marseille Opera Ballet School w Marsylii, gdzie był jedynym chłopcem w klasie od 25 do 30 dziewcząt^[3]. Potem przeniósł się do Paryża, gdzie jego nauczycielami tańca byli: Lubov Egorova, Léo Staats, Roland Petit i Nora Kiss. Dzięki rekomendacji Margot Fonteyn, Béjart uczył się tańca w Londynie pod kierunkiem Very Volkovej^[3]. W 1949 dołączył do zespołu londyńskiego International Ballet tancerki baletowej Mony Inglesby, gdzie tańczy szereg znaczących ról m.in. pas de deux Błękitnego Ptaka w Śpiącej królewnie.

W 1950 dołączył do zespołu Cullberg Ballet, gdzie po raz pierwszy zetknął się z tańcem współczesnym i spróbował swoich sił jako choreograf^[2]. W latach 1951–1952 tańczył też w The Royal Swedish Ballet w Szwecji. W 1952 stworzył swoją pierwszą choreografię do filmu Ognisty ptak (Firebird)^[4] do muzyki Igora Strawinskiego w reżyserii Hasse Ekmana. W rolach głównych wystąpili: tancerka Ellen Rasch i włoski śpiewak operowy baryton Tito Gobbi.

W 1954 założył Ballet de l’Etoile^[5], dla którego w 1955 stworzył choreografię do Symphonie pour un homme seul (muz. Pierre Schaeffer i Pierre Henry). W 1959 został zaangażowany przez Maurice Huismana, dyrektora Théâtre Royal de la Monnaie w Brukseli, gdzie opracował choreografię do Święta wiosny^[5].

W 1960 w Brukseli złożył zespół Ballet du XXe Siècle^[5], dla którego przygotował choreografię do baletów: Boléro (1961), Messe pour le temps présent (1967) i L’oiseau de feu (1970).

W 1961 Béjart zapoczątkował karierę reżysera operowego Opowieściami Hoffmanna z muzyką Jacques’a Offenbacha. Kolejne opery jego w reżyserii to m.in.: Potępienie Fausta Hectora Berlioza i Don Giovanni Wolfganga A. Mozarta.

W 1987 Béjart zamieszkał w Lozannie w Szwajcarii, gdzie powstał Béjart Ballet Lausanne^[5]. W 1992 zmniejszył liczbę tancerzy do 30 osób w zespole, z którego powstał L’école-Atelier Rudra-Béjart. Kolejne choreografie Béjarta dla Béjart Ballet Lausanne to: Cudowny mandaryn, King Lear-Prospero, À propos de Shéhérazade, Lumière, MutationX, La Route de la soie, Le Manteau, Enfant-Roi, La Lumière des eaux i Le Presbytère n’a rien perdu de son charme, ni le jardin de son éclat. W 2007 powstało jego ostatnie dzieło Le Tour du monde en 80 minutes.

Béjart wydał też kilka książek, w tym La Mort subite – journal intime, Le Ballet des mots, Le Même et un Autre, Lettres à un jeune danseur, L’Autre chant de la danse. Ce que la nuit me dit, Mathilde ou le temps perdu, Mémoires, tome 2: La Vie de qui?, Théâtre: A-6-Roc i Un Instant dans la vie d’autrui. Mémoires.

W 1999 otrzymał Nagrodę Kioto w dziedzinie sztuki i filozofii^[6]. W 2003 został uhonorowany Prix Benois de la Danse za wybitne osiągnięcia.

Otwarcie przyznał się do homoseksualizmu^[7]. Jego długoletni towarzysz, argentyński tancerz baletowy Jorge Donn, zmarł 30 listopada 1992 w wieku 45 lat na AIDS^[3].

Zmarł 22 listopada 2007 w Lozannie w wieku 80 lat.

• 1955: Symphonie pour un homme seul (Paryż)
• 1957: Sonate à trois (Essen)
• 1958: Orphée (Liège)
• 1959: Święto wiosny (Bruksela)
• 1961: Boléro (Bruksela)
• 1964: IX symfonia Beethovena (Bruksela)
• 1965: Erotica do muzyki T. Bairda (Bruksela)
• 1966: Romeo i Julia (Bruksela)
• 1967: Messe pour le temps présent (Awinion)
• 1968: Bhakti (Awinion)
• 1972: Nijinski, clown de Dieu (Bruksela)
• 1975: Pli selon pli (Bruksela)
• 1975: Notre Faust (Bruksela)
• 1977: Pietruszka (Bruksela)
• 1980: Eros Thanatos (Ateny)
• 1982: Wien, Wien, nur du allein (Bruksela)
• 1983: Messe pour le temps futur (Bruksela)
• 1987: Souvenir de Léningrad (Lozanna)
• 1988: Piaf (Tokio)
• 1989: 1789... et nous (Paryż)
• 1990: Pyramide (Kair)
• 1991: Tod in Wien (Wiedeń)
• 1992: La Nuit (Lozanna)
• 1993: M (Tokio)
• 1995: À propos de Shéhérazade (Berlin)
• 1997: Le Presbytère... (Paryż)
• 1999: La Route de la soie (Lozanna)
• 2000: Enfant-roi (Wersal)
• 2001: Tangos (Gênes)
• 2001: Manos (Lozanna)
• 2002: Mère Teresa et les enfants du monde
• 2003: Ciao Federico – w hołdzie dla Federico Felliniego
• 2005: L’Amour – La Danse
• 2006: Zarathoustra
• 2007: Béjart: Best of

• Maurice Béjart w bazie IMDb (ang.)
• Maurice Béjart w bazie Filmweb
• Oficjalna strona l’École-atelier Rudra (fr.)
• Radioscopie Maurice Béjart (fr.), archiwum telewizyjne Institut National de l’Audiovisuel