River Phoenix

River Phoenix

River Phoenix (1989)
Imię i nazwisko	River Jude Bottom
Data i miejsce urodzenia	23 sierpnia 1970 Madras
Data i miejsce śmierci	31 października 1993 West Hollywood
Zawód	aktor, muzyk
Lata aktywności	1982–1993
Multimedia w Wikimedia Commons

River Phoenix, właściwie River Jude Bottom^[1][2] (ur. 23 sierpnia 1970 w Madras, zm. 31 października 1993 w Hollywood^[3]) – amerykański muzyk, aktor i aktywista społeczny. Był wschodzącym gwiazdorem Hollywood, w trakcie swojej krótkiej, ale błyskotliwej kariery, określany jako James Dean nowej ery^[4][5]. Szczególne uznanie krytyki i widowni uzyskał za występy w filmach Stań przy mnie (1986), Stracone lata (1988) oraz Moje własne Idaho (1991)^[6]. Zmarł w nocy z 30 na 31 października 1993 w wyniku przedawkowania narkotyków^[7]. Był wymieniony jako jeden z dwunastu „Obiecujących nowych aktorów 1986 roku” w „Screen World” Johna Willisa, Vol. 38. Stał się wzorem do stworzenia bohatera Aslana „Asha” Lynxa z anime Banana Fish^[8].

Przyszedł na świat w Madras^[9] w Oregonie w wielodzietnej rodzinie jako najstarszy syn kalifornijskiego dekoratora Johna Lee Phoenixa („Bottom”, „Amram”; ur. 14 czerwca 1947) i sekretarki z nowojorskiego Bronxu Arlyn Dunetz Jochebed (ur. 31 grudnia 1944)^[10][11]. Rodzice jego matki byli Żydami aszkenazyjskimi z Węgier i Rosji^[12]. Wychowywał się z młodszym bratem Joaquinem Rafaelem (ur. 28 października 1974)^[13] i trzema siostrami: Rain Joan of Arc (ur. 21 listopada 1972)^[14], Liberty Mariposą (ur. 5 lipca 1976)^[15] i Summer Joy (ur. 10 grudnia 1978)^[16]. Jego rodzice byli hipisami^[17], żyjącymi w Ameryce Południowej, gdzie stali się członkami organizacji Dzieci Boga^[18][19]. W 1977 rodzina przeniosła się do Los Angeles i zmieniła swoje nazwisko na Phoenix od Feniksa, który odradza się z popiołów^[20][21].

River od wczesnych lat pasjonował się muzyką i aktorstwem. Mając dwanaście lat, trafił do serialu CBS Siedem narzeczonych dla siedmiu braci (Seven Brides for Seven Brothers, 1982–83) z udziałem Richarda Deana Andersona, Drake’a Hogestyna i Petera Hortona, w roli Guthrie McFaddena, za którą był nominowany do Young Artist Award dla najlepszego aktora w nowym serialu (1982) i otrzymał Young Artist Awards dla najlepszego aktora w serialu (1984). Wkrótce zagrał rolę młodego naukowca Wolfganga Müllera w filmie familijnym sci-fi Odkrywcy (Explorers, 1985) u boku Ethana Hawke’a. Pierwszy sukces odniósł w wieku 18 lat, gdy za rolę syna państwa Pope w dramacie Sidneya Lumeta Stracone lata (Running on Empty, 1988) został nominowany do Oscara i Złotego Globu. Rok później wcielił się w postać młodego Indiany Jonesa w filmie Stevena Spielberga Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989)^[22].

Zdaniem wielu krytyków i fanów najwybitniejszą swoją kreację stworzył w filmie Moje własne Idaho (1991) w reżyserii Gusa Van Santa. Otrzymał za nią Puchar Volpiego dla najlepszego aktora na 48. MFF w Wenecji.

Wraz z siostrą Rain założył zespół muzyczny Aleka’s Attic. Zaśpiewał w utworze Johna Frusciante „Height Down”, który znalazł się na jego drugiej solowej płycie Smile from the Streets You Hold wydanej w 1997, cztery lata po śmierci Rivera. Początkowo utwór ten miał się znaleźć na płycie Niandra LaDes and Usually Just a T-Shirt z 1994.

Był na okładkach „Seventeen” (w lipcu 1987), „Bravo” (w czerwcu 1988, w styczniu 1994), „Interview” (w listopadzie 1991), „Details” (w listopadzie 1991), „People” (w listopadzie 1993) i „Spin” (w styczniu 1994)^[23].

Aktywnie wspomagał rozmaite organizacje charytatywne i społeczne. Tak jak reszta swojego rodzeństwa był weganinem^[24].

Zmarł w wieku 23 lat 31 października 1993 w West Hollywood w wyniku przedawkowania narkotyków w klubie swojego przyjaciela Johnny’ego Deppa „The Viper Room”^[25].

Jak opisano w biografii Anthony’ego Kiedisa – przyjaźnił się z zespołem Red Hot Chili Peppers^[26]. Wielokrotnie odwiedzał ich przy nagrywaniu albumu Blood Sugar Sex Magik^[26] – uwzględniono jego postać w filmie dokumentalnym Funky Monks^[26]. Został wspomniany w utworze „Give It Away”^[27] w cytacie: There’s a River born to be a giver / Keep you warm won't let you shiver / His heart is Never gonna wither. Prócz tego istnieje utwór tego zespołu poświęcony jego pamięci – „Transcending”^[27], którego tekst zapisał basista Red Hot Chilli Peppers – Flea^[27]. Poznał on Rivera podczas pracy przy filmie Moje własne Idaho i towarzyszył mu w karetce podczas feralnego dnia w The Viper Room^[26][28].

Przyjaźnił się też z Michaelem Stipe^[27], założycielem grupy rockowej R.E.M., który zadedykował mu utwór „Bang and Blame”^[27].

• GavinG. Edwards GavinG., Last Night at the Viper Room: River Phoenix and the Hollywood He Left Behind, First edition, New York, ISBN 0-06-227315-9, OCLC 852259499 . Brak numerów stron w książce
• JohnJ. Glatt JohnJ., Lost in Hollywood: The Fast Times and Short Life of River Phoenix, New York: D.I. Fine, 1995, ISBN 1-55611-440-0, OCLC 31947431 . Brak numerów stron w książce
• Maxim WM.W. Furek Maxim WM.W., The Death Proclamation of Generation X: A Self-Fulfilling Prophesy of Goth, Grunge and Heroin, New York, N.Y.: iUniverse, 2008, ISBN 978-0-595-46319-0, OCLC 463309957 . Brak numerów stron w książce
• Barry CB.C. Lawrence Barry CB.C., In Search of River Phoenix: the Truth Behind the Myth, wyd. Limited ed, Santa Rosa, CA: WORDSWORTH Pub, 2004, ISBN 0-9672491-9-8, OCLC 61704577 . Brak numerów stron w książce
• Brian JB.J. Robb Brian JB.J., River Phoenix: a short life, wyd. 1st U.S. ed, New York, NY: Harper Perennial, 1995, ISBN 0-06-095132-X, OCLC 31901526 . Brak numerów stron w książce

• River Phoenix w bazie IMDb (ang.)
• River Phoenix w bazie Filmweb
• River Phoenix w bazie Notable Names Database (ang.)
• River Phoenix w bazie Discogs.com (ang.)