Gene Hackman

Dziś Gene Hackman to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Ze swoim wpływem na społeczeństwo, gospodarkę i kulturę Gene Hackman jest zjawiskiem zasługującym na dogłębną analizę i zrozumienie. Na przestrzeni dziejów Gene Hackman odegrał kluczową rolę w ewolucji ludzkości, wpływając na podejmowanie decyzji, sposób, w jaki odnosimy się do siebie nawzajem i sposób, w jaki postrzegamy otaczający nas świat. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Gene Hackman, od jego pochodzenia po jego wpływ w teraźniejszości, w tym jego przyszły potencjał. Mamy nadzieję, że dzięki tej analizie rzucimy światło na temat, który w dalszym ciągu ma znaczący wpływ na nasze życie.

Gene Hackman
Ilustracja
Gene Hackman (2008)
Imię i nazwisko

Eugene Allen Hackman

Data i miejsce urodzenia

30 stycznia 1930
San Bernardino

Data i miejsce śmierci

18 lutego 2025
Santa Fe

Zawód

aktor, pisarz

Współmałżonek

Faye Maltese
(1956–1986; rozwód)
Betsy Arakawa
(1991–2025; śmierć)

Lata aktywności

1961–2004 (aktor)
1999–2013 (pisarz)

Odznaczenia
Medal za Dobre Zachowanie Piechoty Morskiej (USA) Medal Służby Obrony Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Eugene (Gene) Allen Hackman (ur. 30 stycznia 1930 w San Bernardino, zm. 18 lutego 2025 w Santa Fe) – amerykański aktor filmowy, teatralny i telewizyjny oraz pisarz.

Jeden z najwybitniejszych aktorów w historii amerykańskiego kina. W trakcie kariery stworzył skrajnie różne postacie – zarówno szlachetnych bohaterów, jak i czarne charaktery, choć ze względu na aparycję nie był obsadzany w rolach amantów. Jego postacie to głównie dojrzali mężczyźni, profesjonaliści w jakimś fachu, o złożonej psychice, często stawiani w sytuacjach z dylematami moralnymi[1]. Często grał funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa (policjantów, detektywów, agentów)[2]. Stworzył szereg cenionych kreacji, m.in. niezłomnego detektywa Jimmy’ego „Popeye’a” Doyle’a we Francuskim łączniku, bohaterskiego pastora w Tragedii „Posejdona”, speca od podsłuchów w filmie Rozmowa czy gen. Stanisława Sosabowskiego w O jeden most za daleko, Lexa Luthora w serii filmów o Supermanie[3].

W karierze, która trwała ponad sześć dekad, zdobył dwa Oscary, cztery Złote Globy, Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych, dwie nagrody BAFTA i Srebrnego Niedźwiedzia. Był pięciokrotnie nominowany do Oscara; otrzymał nagrodę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego jako niezłomny detektyw Jimmy „Popeye” Doyle w dramacie kryminalnym Williama Friedkina Francuski łącznik (1971) i dla najlepszego aktora drugoplanowego jako „Mały” Bill Daggett w westernie Clinta Eastwooda Bez przebaczenia (1992). Ponadto był trzy razy nominowany do tej nagrody: za rolę pierwszoplanową Bucka Barrowa, starszego brata Clyde’a (Warren Beatty) w biograficznym dramacie kryminalnym Arthura Penna Bonnie i Clyde (1967), rolę drugoplanową profesora college’u Gene’a Garrisona w dramacie Gilberta Catesa Nigdy nie śpiewałem dla mojego ojca (1970) i agenta Ruperta Andersona w dramacie kryminalnym Alana Parkera Missisipi w ogniu (1988)[4].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w San Bernardino w Kalifornii jako syn Ann Lydii Elizabeth (z domu Gray) i Eugene’a Ezry Hackmana[5]. Jego ojciec był Amerykaninem, a matka – Kanadyjką, urodzoną w hrabstwie Lambton w Ontario[6]. Jego przodkowie to Anglicy, Niemcy, Szkoci i Holendrzy[6]. Wychowywał się w Danville w Illinois. Pochodził z rodziny robotniczej[7].

Kiedy miał 15 lat, został wyrzucony ze szkoły, a następnie trafił do United States Marine Corps[7], w której służył w latach 1947–1950 jako disc jockey i prezenter wiadomości dla stacji radiowej jednostki[8]. Przez sześć miesięcy studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Illinois w Urbanie[8]. Studiował w nowojorskiej szkole radiowej[8]. Uczył się aktorstwa w Pasadena Playhouse[9].

Kariera aktorska

Hackman (1972)

W 1958 zadebiutował na scenie off-Broadwayu w przedstawieniu Chaparral[5]. W 1959 wystąpił jako John Kempe w produkcji off-broadwayowskiej Świętość Margery Kempe[10]. Po raz pierwszy wystąpił na ekranie w niewielkiej roli policjanta w biograficznym dramacie kryminalnym Mad Dog Coll (1961) z Tellym Savalasem i jako Joe Lawson w serialu kryminalnym Tallahassee 7000 (1961) z Walterem Matthau. W 1963 trafił na Broadway jako Charles Widgin Rochambeau w sztuce Irwina Shawa Dzieci z ich gier[11].

Pierwszą znaczącą rolę jako Norman zagrał w dramacie Roberta Rossena Lilith (1964). Gwiazdą tego filmu był Warren Beatty, który namówił Arthura Penna do obsadzenia Hackmana w filmie Bonnie i Clyde. Aktor za rolę Bucka, wspólnika tytułowej pary gangsterów, otrzymał swoją pierwszą nominację do Oscara, a jego kariera nabrała rozpędu. Prawdziwą gwiazdą stał się po zagraniu detektywa Popeye’a Doyle’a we Francuskim łączniku (1971), za rolę w którym otrzymał Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. Następnie zagrał m.in. włóczęgę w Strachu na wróble (Scarecrow, 1973), człowieka uwikłanego w mafijne porachunki w Zasadzie domina (Domino Principle, 1977), ojca poszukującego syna zaginionego podczas wojny wietnamskiej w Niespotykanym męstwie (Uncommon Valor, 1983) i trenera koszykówki w Mistrzowskim rzucie (Hoosiers, 1986)[12].

W latach 80. należał do grona najbardziej zapracowanych aktorów – tylko w latach 1987–1988 nakręcił dziewięć filmów[2]. Za rolę agenta FBI w dreszczowcu kryminalnym Missisipi w ogniu (Mississippi Burning, 1988) był nominowany do Oscara[7]. Za występ jako szeryf „Mały” Bill Daggett w westernie Clinta Eastwooda Bez przebaczenia (1992) otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego.

Z aktorstwa wycofał się w 2004, kiedy to pojawił się po raz ostatni na ekranie w filmie Witamy w Mooseport, gdzie wcielił się w rolę byłego prezydenta USA, który kandyduje na urząd burmistrza małego miasteczka.

Pisarstwo

Wspólnie z archeologiem podwodnym Danielem Lenihanem napisał trzy powieści: Wake of the Perdido Star (1999), Justice for None (2004) oraz Escape from Andersonville (2008).

Życie prywatne

1 stycznia 1956 zawarł związek małżeński z Filipą „Faye” Maltese[13], z którą miał syna Christophera (ur. 1960) oraz dwie córki – Elizabeth Jean i Leslie Anne. W 1986 doszło do rozwodu[13]. W latach 1973–1974 był związany z Cloris Leachman[13]. W grudniu 1991 ożenił się z Betsy Arakawą[13].

Śmierć

26 lutego 2025 Hackman, jego żona Betsy Arakawa i jeden z trzech psów zostali znalezieni martwi w ich domu w Santa Fe[14]. Dane uzyskane z rozrusznika serca Hackmana sugerują, że nie żył on od dziewięciu dni, a jego serce zatrzymało się 18 lutego[15][16]. 28 lutego kontrola rezydencji nie wykazała żadnych wycieków gazu, co wyklucza zatrucie tlenkiem węgla[17]. Przyczyną śmierci 95-letniego aktora była choroba układu krążenia, a do jego złego stanu przyczyniła się zaawansowana choroba Alzheimera. Jego żona zmarła na hantawirusowy zespół płucny - chorobę przenoszoną przez zakażone gryzonie. Kobieta prawdopodobnie zmarła kilka dni przed mężem (około tygodnia) i możliwe, że Gene Hackman nie był tego świadomy z powodu zaawansowanej choroby Alzheimera[18].

Filmografia

Nagrody

Rok Nagroda Kategoria Film
1971 National Board of Review Najlepszy aktor Francuski łącznik (1971)
1972 Złoty Glob Najlepszy aktor w filmie dramatycznym
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy
1973 Nagroda BAFTA Najlepszy aktor pierwszoplanowy
z Tragedią „Posejdona” (1972)
1974 National Board of Review Najlepszy aktor Rozmowa (1974)
1997 Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Wybitny występ filmowego zespołu aktorskiego Klatka dla ptaków (1996)
1998 National Board of Review Najlepszy aktor Missisipi w ogniu (1988)
1989 39. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora
1993 Nagroda BAFTA Najlepszy aktor drugoplanowy Bez przebaczenia (1992)
Złoty Glob Najlepszy aktor drugoplanowy
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor drugoplanowy
2002 Złoty Glob Najlepszy aktor w filmie komediowym lub musicalu Genialny klan (2001)
2003 Złoty Glob Nagroda im. Cecila B. DeMille’a –

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jason Ankeny: Gene Hackman Biography. AllMovie. . (ang.).
  2. ↑ a b Krzysztof Logan Tomaszewski: Supergwiazdy na walizkach. Polska Oficyna Wydawnicza Logan, 1993, s. 22. ISBN 83-900770-1-9.
  3. ↑ Gene Hackman. Rotten Tomatoes. . (ang.).
  4. ↑ Gene Hackman Awards. AllMovie. . (ang.).
  5. ↑ a b Gene Hackman Biography (1930-). Film Reference. . (ang.).
  6. ↑ a b Gene Hackman What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs, 2012-09-19. . (ang.).
  7. ↑ a b c Krzysztof Logan Tomaszewski: Supergwiazdy na walizkach. Polska Oficyna Wydawnicza Logan, 1993, s. 23. ISBN 83-900770-1-9.
  8. ↑ a b c Gene Hackman – Actors and Actresses. Film Reference. . (ang.).
  9. ↑ Gene Hackman Biography (1930-). Biography.com. . . (ang.).
  10. ↑ Gene Hackman. Internet Off-Broadway Database. . (ang.).
  11. ↑ Gene Hackman. Internet Broadway Database. . (ang.).
  12. ↑ Krzysztof Logan Tomaszewski: Supergwiazdy na walizkach. Polska Oficyna Wydawnicza Logan, 1993, s. 23–25. ISBN 83-900770-1-9.
  13. ↑ a b c d Gene Hackman Relationships. FamousFix.com. . (ang.).
  14. ↑ Piotr Kozłowski: Gene Hackman nie żyje. Legendarny aktor i jego żona zostali znalezieni martwi w swoim domu. dziennik.pl, 2025-02-27. .
  15. ↑ Hackman likely died nine days before he was found, sheriff says. reuters.com. . (ang.).
  16. ↑ Jackson Kim Murphy, Gene Hackman, Betsy Arakawa’s Bodies Test Negative for Carbon Monoxide; Hackman’s Pacemaker Stopped on Feb. 17, „Variety”, 28 lutego 2025 (ang.).
  17. ↑ Jon Haworth, Nadine El-Bawab, Meredith Deliso: Gene Hackman and his wife test negative for carbon monoxide after mysteriously found dead. ABC News, 2025-02-28. . (ang.).
  18. ↑ Gene Hackman i Betsy Arakawa nie żyją. Wiadomo, co było przyczyną śmierci aktora i jego żony , gazetapl, 8 marca 2025 .

Bibliografia

  • Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992. ISBN 83-85195-83-1.
  • Janusz Skwara. Gene Hackmana zwycięstwo i zmęczenie. „Film”. nr 27 (179/IV), s. 16, 22, 4 lipca 1976. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Teresa Krzemień. Być sobą i grać. Perfekcjonista nieudacznik. „Film”. nr 44 (1508/XXXII), s. 9, 30 października 1977. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Portret na życzenie: Gene Hackman. „Film”. nr 12 (1916/XLI), s. 22–23, 26 marca 1986. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne

Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego
1936–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora drugoplanowego
1968–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda im. Cecila B. DeMille’a
1950–1969
1970–1989
1990–2009
2010–2029

Nagroda Krajowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Chicagowskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora
1950–1979
1980–1999
2000–2020
Nagroda National Board of Review dla najlepszego aktora