Lee Marvin

Wygląd przypnij ukryj Lee Marvin


Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1924 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	29 sierpnia 1987 Tucson
Zawód	aktor
Odznaczenia

starszy szeregowy
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1924 Nowy Jork
Data śmierci	29 sierpnia 1987
Przebieg służby
Lata służby	1942–1944
Siły zbrojne	US Marine Corps
Główne wojny i bitwy	wojna na Pacyfiku: bitwa o Saipan

Lee Marvin (ur. 19 lutego 1924 w Nowym Jorku, zm. 29 sierpnia 1987 w Tucson) – amerykański aktor filmowy. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Kasia Ballou (reż. Elliot Silverstein) w 1966. Największą popularność przyniosła mu rola majora Johna Reismana w filmie wojennym Roberta Aldricha, Parszywa dwunastka z 1967.

Życiorys

Lee Marvin w czasie II wojny światowej służył w 4 Dywizji Piechoty Morskiej. Wziął udział w wojnie na Pacyfiku; został ranny podczas bitwy o Saipan. Odznaczono go Purpurowym Sercem. Po wojnie imał się różnych zajęć, by jako amator ostatecznie trafić do mniejszych teatrów broadwayowskich.

W Hollywood karierę zaczynał od drugoplanowych ról psychopatów i czarnych charakterów. Łatka aktora charakterystycznego, świetnie sprawdzającego się w rolach twardych facetów, towarzyszyła mu do końca życia, choć – paradoksalnie – Oscara zdobył za podwójną kreację w komediowym westernie Kasia Ballou. Najlepiej jednak sprawdzał się w westernach (W kraju Komanczów, Zawodowcy), filmach wojennych (Parszywa dwunastka, Wielka czerwona jedynka) i sensacyjnych (Zabójcy, Zbieg z Alcatraz, Park Gorkiego).

Potrafił jednowymiarowym z pozoru rolom nadać zaskakującej głębi psychologicznej. Jego bohaterowie, często samotnie zmagający się z otaczającym ich światem, dzięki swojemu uporowi i determinacji w dążeniu do celu nierzadko stają się postaciami tragicznymi.

Zmarł nagle – w wieku 63 lat – na zawał serca. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington .

Filmografia

Lee Marvin w filmie Atak, 1956

Płyta nagrobna Lee Marvina na Narodowym Cmentarzu w Arlington

1951 You're in the Navy Now – członek załogi (debiut filmowy)
1952 Pojedynek nad Silver Creek – Tinhorn Burgess

Ośmiu żelaznych – sierż. Joe Mooney Uprzejmie informujemy, że nie są państwo małżeństwem – Pinky

1953 Bannion – Vince Stone

Dziki – Chino

1954 Bunt na okręcie – Meatball
1955 Czarny dzień w Black Rock – Hector David
1956 Siedmiu ludzi do zabicia – Bill Masters

Atak – por. Clyde Bartlett

1957 W poszukiwaniu deszczowego drzewa – Orville „Flash” Perkins
1961 W kraju Komanczów – Tully Crow
1962 Człowiek, który zabił Liberty Valance’a – Liberty Valance
1963 Rafa Donovana – Thomas Aloysius „Boats” Gilhooley
1964 Zabójcy – Charlie Storm
1965 Statek szaleńców – Bill Tenny

Kasia Ballou – Kid Shelleen/Tim Strawn

1966 Zawodowcy – Henry „Rico” Fardan
1967 Parszywa dwunastka – mjr John Reisman

Zbieg z Alcatraz – Walker

1968 Piekło na Pacyfiku – amerykański pilot
1969 Pomaluj swój wóz – Ben Rumson
1972 Pierwszorzędne cięcie – Nick Devlin

Z własnej kieszeni – Leonard

1973 Przyjdzie na pewno – Hickey

Władca północy – Numer 1

1974 Gang Spike’a – Harry Spikes

Człowiek klanu – szeryf Bascomb

1976 Krzyknąć diabłu w twarz – płk Flynn O’Flynn
1979 Ekspres pod lawiną – płk Harry Wargrave
1980 Wielka czerwona jedynka – sierż. Possum
1981 Śmiertelne polowanie – Edgar Millen
1983 Park Gorkiego – Jack Osborne
1984 W matni – Jimmy Cobb
1985 Parszywa dwunastka 2 – mjr John Reisman
1986 Oddział Delta – płk Nick Alexander

Sons of Lee Marvin

Krótko po śmierci Marvina powstało tajne stowarzyszenie Sons of Lee Marvin, założone przez reżysera Jima Jarmuscha. Aby zostać do niego przyjętym, trzeba wyglądać na tyle podobnie do Marvina, by móc zostać wziętym za jego syna. Do członków stowarzyszenia należą m.in. Jarmusch, Tom Waits, Nick Cave i John Lurie.

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1966 Kasia Ballou
Złoty Glob
- Najlepszy aktor w filmie komediowym: lub musicalu: 1966 Kasia Ballou
Nagroda BAFTA Najlepszy aktor zagraniczny: 1966 Zabójcy i Kasia Ballou
Nagroda na MFF w Berlinie Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora: 1965 Kasia Ballou

Zobacz też

James Coburn

Przypisy

↑ a b Arlington National Cemetery Website - Lee Marvin (ang.)

Linki zewnętrzne

Lee Marvin w bazie IMDb (ang.)
Lee Marvin w bazie Filmweb
Lee Marvin w bazie Notable Names Database (ang.)

Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego

1920–1939	Emil Jannings (1928) Warner Baxter (1929) George Arliss (1930) Lionel Barrymore (1931) Fredric March / Wallace Beery (1932) Charles Laughton (1933) Clark Gable (1934) Victor McLaglen (1935) Paul Muni (1936) Spencer Tracy (1937) Spencer Tracy (1938) Robert Donat (1939)
1940–1959	James Stewart (1940) Gary Cooper (1941) James Cagney (1942) Paul Lukas (1943) Bing Crosby (1944) Ray Milland (1945) Fredric March (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Humphrey Bogart (1951) Gary Cooper (1952) William Holden (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Yul Brynner (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Charlton Heston (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Cliff Robertson (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Jack Lemmon (1973) Art Carney (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Dreyfuss (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall (1983) F. Murray Abraham (1984) William Hurt (1985) Paul Newman (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Daniel Day-Lewis (1989) Jeremy Irons (1990) Anthony Hopkins (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Jack Nicholson (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2019	Russell Crowe (2000) Denzel Washington (2001) Adrien Brody (2002) Sean Penn (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Sean Penn (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Brendan Fraser (2022) Cillian Murphy (2023)

Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego

1950–1959	Ralph Richardson brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1952) John Gielgud brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1953) Kenneth More brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1954) Laurence Olivier brytyjski & Ernest Borgnine zagraniczny (1955) Peter Finch brytyjski & François Périer zagraniczny (1956) Alec Guinness brytyjski & Henry Fonda zagraniczny (1957) Trevor Howard brytyjski & Sidney Poitier zagraniczny (1958) Peter Sellers brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1959)
1960–1969	Peter Finch brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1960) Peter Finch brytyjski & Paul Newman zagraniczny (1961) Peter O’Toole brytyjski & Burt Lancaster zagraniczny (1962) Dirk Bogarde brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1963) Richard Attenborough brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1964) Dirk Bogarde brytyjski & Lee Marvin zagraniczny (1965) Richard Burton brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1966) Paul Scofield brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1967) Spencer Tracy (1968) Dustin Hoffman (1969)
1970–1979	Robert Redford (1970) Peter Finch (1971) Gene Hackman (1972) Walter Matthau (1973) Jack Nicholson (1974) Al Pacino (1975) Jack Nicholson (1976) Peter Finch (1977) Richard Dreyfuss (1978) Jack Lemmon (1979)
1980–1989	John Hurt (1980) Burt Lancaster (1981) Ben Kingsley (1982) Michael Caine / Dustin Hoffman (1983) Haing S. Ngor (1984) William Hurt (1985) Bob Hoskins (1986) Sean Connery (1987) John Cleese (1988) Daniel Day-Lewis (1989)
1990–1999	Philippe Noiret (1990) Anthony Hopkins (1991) Robert Downey Jr. (1992) Anthony Hopkins (1993) Hugh Grant (1994) Nigel Hawthorne (1995) Geoffrey Rush (1996) Robert Carlyle (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2009	Jamie Bell (2000) Russell Crowe (2001) Daniel Day-Lewis (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Colin Firth (2009)
2010–2019	Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Chiwetel Ejiofor (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2029	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu

1950–1959	Fred Astaire (1950) Danny Kaye (1951) Donald O’Connor (1952) David Niven (1953) James Mason (1954) Tom Ewell (1955) Mario Moreno (1956) Frank Sinatra (1957) Danny Kaye (1958) Jack Lemmon (1959)
1960–1979	Jack Lemmon (1960) Glenn Ford (1961) Marcello Mastroianni (1962) Alberto Sordi (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Alan Arkin (1966) Richard Harris (1967) Ron Moody (1968) Peter O’Toole (1969) Albert Finney (1970) Chaim Topol (1971) Jack Lemmon (1972) George Segal (1973) Art Carney (1974) Walter Matthau (1975) Kris Kristofferson (1976) Richard Dreyfuss (1977) Warren Beatty (1978) Peter Sellers (1979)
1980–1999	Ray Sharkey (1980) Dudley Moore (1981) Dustin Hoffman (1982) Michael Caine (1983) Dudley Moore (1984) Jack Nicholson (1985) Paul Hogan (1986) Robin Williams (1987) Tom Hanks (1988) Morgan Freeman (1989) Gérard Depardieu (1990) Robin Williams (1991) Tim Robbins (1992) Robin Williams (1993) Hugh Grant (1994) John Travolta (1995) Tom Cruise (1996) Jack Nicholson (1997) Michael Caine (1998) Jim Carrey (1999)
2000–2019	George Clooney (2000) Gene Hackman (2001) Richard Gere (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Joaquin Phoenix (2005) Sacha Baron Cohen (2006) Johnny Depp (2007) Colin Farrell (2008) Robert Downey Jr. (2009) Paul Giamatti (2010) Jean Dujardin (2011) Hugh Jackman (2012) Leonardo DiCaprio (2013) Michael Keaton (2014) Matt Damon (2015) Ryan Gosling (2016) James Franco (2017) Christian Bale (2018) Taron Egerton (2019)
2020–2039	Sacha Baron Cohen (2020) Andrew Garfield (2021) Colin Farrell (2022) Paul Giamatti (2023)

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

1950–1979	Burt Lancaster (1956) Pedro Infante (1957) Sidney Poitier (1958) Jean Gabin (1959) Fredric March (1960) Peter Finch (1961) James Stewart (1962) Sidney Poitier (1963) Rod Steiger (1964) Lee Marvin (1965) Jean-Pierre Léaud (1966) Michel Simon (1967) Jean-Louis Trintignant (1968) Jean Gabin (1971) Alberto Sordi (1972) Vlastimil Brodský (1975) Gerhard Olschewski (1976) Fernando Fernán Gómez (1977) Craig Russell (1978) Michele Placido (1979)
1980–1999	Andrzej Seweryn (1980) Jack Lemmon / Anatolij Sołonicyn (1981) Michel Piccoli / Stellan Skarsgård (1982) Bruce Dern (1983) Albert Finney (1984) Fernando Fernán Gómez (1985) Tuncel Kurtiz (1986) Gian Maria Volonté (1987) Manfred Möck / Jörg Pose (1988) Gene Hackman (1989) Iain Glen (1990) Maynard Eziashi (1991) Armin Mueller-Stahl (1992) Denzel Washington (1993) Tom Hanks (1994) Paul Newman (1995) Sean Penn (1996) Leonardo DiCaprio (1997) Samuel L. Jackson (1998) Michael Gwisdek (1999)
2000–2020	Denzel Washington (2000) Benicio del Toro (2001) Jacques Gamblin (2002) Sam Rockwell (2003) Daniel Hendler (2004) Lou Taylor Pucci (2005) Moritz Bleibtreu (2006) Julio Chávez (2007) Mohammad Amir Naji (2008) Sotigui Kouyaté (2009) Grigorij Dobrygin / Siergiej Puskiepalis (2010) Payman Maadi / Shahab Hosseini / Babak Karimi / Ali-Asghar Shahbazi (2011) Mikkel Følsgaard (2012) Nazif Mujić (2013) Liao Fan (2014) Tom Courtenay (2015) Majd Mastoura (2016) Georg Friedrich (2017) Anthony Bajon (2018) Wang Jingchun (2019) Elio Germano (2020)

Nagroda National Board of Review dla najlepszego aktora

Wikiprojekt:Filmy

Kontrola autorytatywna (osoba):

Encyklopedie internetowe: