Bill Murray

Wygląd przypnij ukryj Bill Murray

Murray na 68. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w 2018.
Imię i nazwisko	William James Murray
Data i miejsce urodzenia	21 września 1950 Evanston
Zawód	aktor, komik, producent filmowy
Współmałżonek	Margaret Kelley (1981−1996) Jennifer Butler (1997−2008)
Lata aktywności	od 1973

Bill Murray, właśc. William James Murray (ur. 21 września 1950 w Evanston) – amerykański aktor filmowy, pisarz, komik. Nominowany do Oscara za pierwszoplanową rolę w filmie Między słowami (2003) w reżyserii Sofii Coppoli. Za tę samą kreację otrzymał nagrodę Złotego Globu w kategorii Najlepszy aktor w komedii lub musicalu.

Życiorys

Murray urodził się i wychował w miejscowości Wilmette niedaleko Chicago w katolickiej rodzinie emigrantów z Irlandii jako syn Lucille Murray (z domu Collins), która pracowała w wewnętrznym systemie pocztowym, i Edwarda Josepha Murraya II, pracującego na składzie drewna. Ma ośmioro rodzeństwa, z czego 3 jego braci również zostało aktorami: Brian (ur. 1945), John (ur. 1958) i Joel (ur. 1963). Z kolei siostra Nancy jest zakonnicą. Bill podjął studia medyczne chcąc zostać lekarzem. Jednak po tym gdy w 1970 został zatrzymany na lotnisku w Chicago za posiadanie narkotyków, wyrzucono go ze szkoły i zmuszony był porzucić swoje plany. Za namową starszego brata Briana zainteresował się aktorstwem.

Po epizodzie w słynnej chicagowskiej trupie komediowej The Second City, w 1976 pojawił się w popularnym programie telewizyjnym Saturday Night Live i występował w nim przez kolejne trzy sezony. Udział w programie przyniósł mu rozgłos i otworzył drogę do kariery filmowej. Już w 1976 debiutował niewielką rolą w komediodramacie Paula Mazursky’ego pt. Następny przystanek Greenwich Village. Pierwsze znaczące kreacje stworzył w komediach Ivana Reitmana: Pulpety (1979) i Szarże (1981) oraz w słynnej komedii Harolda Ramisa Golfiarze (1980). Jednak uwagę na siebie zwrócił drugoplanową rolą w filmie Tootsie (1982); gdzie gwiazdą był Dustin Hoffman. Dwa lata później odniósł swój pierwszy wielki sukces grając w komedii science fiction Pogromcy duchów (1984); gdzie partnerowali mu: Dan Aykroyd, Harold Ramis, Rick Moranis i Sigourney Weaver. Film zyskał olbrzymią popularność stając się jednym z kultowych obrazów lat 80., a w 1989 doczekał się kontynuacji pt. Pogromcy duchów II. Wielu za jego największe aktorskie osiągnięcie uważa rolę w słynnym filmie Dzień świstaka (1993); w którym zagrał dziennikarza Phila Connorsa, który przeżywa ciągle ten sam dzień. Inne jego znaczące komediowe kreacje z tego okresu to m.in. role w filmach: Wigilijny show (1988) oraz Co z tym Bobem? (1991). Po serii niepowodzeń w połowie lat 90. z uznaniem spotkała się jego rola w filmie Wesa Andersona Rushmore z 1998. Za kreację w nim otrzymał drugą w życiu nominację do Złotego Globu (pierwsza była za Pogromców duchów). Po tym sukcesie aktor zdecydował się dokonać zwrotu w swojej karierze w kierunku ról bardziej dramatycznych. Owocem tego był udział w takich obrazach jak: Dzikie żądze (1998), Cradle Will Rock (1999), Hamlet (2000) czy Genialny klan (2001). W 2003 zachwycił widzów i krytyków rolą w komediodramacie Sofii Coppoli pt. Między słowami. Film przyniósł mu jedyną w karierze nominację do Oscara oraz szereg nagród. Kolejną jego znakomicie przyjętą rolą dramatyczną była kreacja w filmie Jima Jarmuscha Broken Flowers (2005).

Życie prywatne

Bill Murray ma za sobą dwa małżeństwa zakończone rozwodami. Ma 6 synów (2 z pierwszego związku i 4 z drugiego): Homer (ur. 1982), Luke (ur. 1985), Caleb (ur. 1993), Jackson (ur. 1995), Cooper (ur. 1997) i Lincoln (ur. 2001).

Filmografia

Następny przystanek Greenwich Village (1976) jako Nick Kessler
Pulpety (1979) jako Tripper Harrison
Golfiarze (1980) jako Carl Spackler
Tam wędrują bizony (1980) jako Hunter S. Thompson
Szarże (1981) jako John Winger
Tootsie (1982) jako Jeff Slater
Ostrze brzytwy (1984) jako Larry Darrell
Pogromcy duchów (1984) jako dr Peter Venkman
Krwiożercza roślina (1986) jako Arthur Denton
Wigilijny show (1988) jako Frank Cross
Pogromcy duchów II (1989) jako dr Peter Venkman
Łatwy szmal (1990) jako Grimm
Co z tym Bobem? (1991) jako Bob Wiley
Dziewczyna gangstera (1993) jako Frank Milo
Dzień świstaka (1993) jako Phil Connors
Ed Wood (1994) jako Bunny Breckinridge
Kręglogłowi (1996) jako Ernie „Big Ern” McCracken
Pięć ton i on (1996) jako Jack Corcoran
Kosmiczny mecz (1996) w roli siebie samego
Człowiek który wiedział za mało (1997) jako Wallace Ritchie
Rushmore (1998) jako Herman Blume
Dzikie żądze (1998) jako Kenneth Bowden
Cradle Will Rock (1999) jako Tommy Crickshaw
Aniołki Charliego (2000) jako John Bosley
Hamlet (2000) jako Poloniusz
Osmosis Jones (2001) jako Frank Detorre
Genialny klan (2001) jako Raleigh St. Clair
Sekrety miłości (2001) jako Ezri Stovall
Kawa i papierosy (2003) w roli siebie samego (w epizodzie nr 10. pt. Delirium)
Między słowami (2003) jako Bob Harris
Garfield (2004) – kot Garfield (głos)
Podwodne życie ze Steve’em Zissou (2004) jako Steve Zissou
Broken Flowers (2005) jako Don Johnston
Hawana – miasto utracone (2005) jako pisarz
Garfield 2 (2006) – kot Garfield (głos)
Pociąg do Darjeeling (2007) jako biznesmen
Miasto cienia (2008) jako burmistrz Cole
Dorwać Smarta (2008) jako agent 13
The Limits of Control (2009) jako Amerykanin
Zombieland (2009) w roli siebie samego
Aż po grób (2009) jako Frank Quinn
Gra namiętności (2010) jako Happy Shannon
Kochankowie z Księżyca. Moonrise Kingdom (2012) jako Walt Bishop
Weekend z królem (2012) jako Franklin Delano Roosevelt
Portret umysłu Charlesa Swana III (2012) jako Saul
Obrońcy skarbów (2014) jako Richard Campbell
Grand Budapest Hotel (2014) jako pan Ivan
Mów mi Vincent (2014) jako Vincent
Księga dżungli (2016) jako miś Baloo (głos)
Wyspa psów (2018) jako Boss (głos)
Truposze nie umierają (2019) jako Cliff Robertson
Zombieland: Kulki w łeb (2019) w roli siebie samego
Na lodzie (2020) jako Felix
Pogromcy duchów: Dziedzictwo (2021) jako dr Peter Venkman
Kurier Francuski z Liberty, Kansas Evening Sun (2021) jako Arthur Howitzer Jr.
Ant-Man i Osa: Kwantomania (2023) jako lord Krylar

Przypisy

↑ Bill Murray What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. . (ang.).
↑ Bill Murray Biography (1950-). Film Reference. . (ang.).
↑ Bill Murray. Rotten Tomatoes. . (ang.).
↑ Jason Ankeny: Bill Murray Biography. AllMovie. . (ang.).
↑ Bill Murray Awards. AllMovie. . (ang.).

Linki zewnętrzne

Bill Murray w bazie IMDb (ang.)
Bill Murray w bazie Filmweb
Bill Murray w bazie Notable Names Database (ang.)

Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu

1950–1959	Fred Astaire (1950) Danny Kaye (1951) Donald O’Connor (1952) David Niven (1953) James Mason (1954) Tom Ewell (1955) Mario Moreno (1956) Frank Sinatra (1957) Danny Kaye (1958) Jack Lemmon (1959)
1960–1979	Jack Lemmon (1960) Glenn Ford (1961) Marcello Mastroianni (1962) Alberto Sordi (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Alan Arkin (1966) Richard Harris (1967) Ron Moody (1968) Peter O’Toole (1969) Albert Finney (1970) Chaim Topol (1971) Jack Lemmon (1972) George Segal (1973) Art Carney (1974) Walter Matthau (1975) Kris Kristofferson (1976) Richard Dreyfuss (1977) Warren Beatty (1978) Peter Sellers (1979)
1980–1999	Ray Sharkey (1980) Dudley Moore (1981) Dustin Hoffman (1982) Michael Caine (1983) Dudley Moore (1984) Jack Nicholson (1985) Paul Hogan (1986) Robin Williams (1987) Tom Hanks (1988) Morgan Freeman (1989) Gérard Depardieu (1990) Robin Williams (1991) Tim Robbins (1992) Robin Williams (1993) Hugh Grant (1994) John Travolta (1995) Tom Cruise (1996) Jack Nicholson (1997) Michael Caine (1998) Jim Carrey (1999)
2000–2019	George Clooney (2000) Gene Hackman (2001) Richard Gere (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Joaquin Phoenix (2005) Sacha Baron Cohen (2006) Johnny Depp (2007) Colin Farrell (2008) Robert Downey Jr. (2009) Paul Giamatti (2010) Jean Dujardin (2011) Hugh Jackman (2012) Leonardo DiCaprio (2013) Michael Keaton (2014) Matt Damon (2015) Ryan Gosling (2016) James Franco (2017) Christian Bale (2018) Taron Egerton (2019)
2020–2039	Sacha Baron Cohen (2020) Andrew Garfield (2021) Colin Farrell (2022) Paul Giamatti (2023)

Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego

1950–1959	Ralph Richardson brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1952) John Gielgud brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1953) Kenneth More brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1954) Laurence Olivier brytyjski & Ernest Borgnine zagraniczny (1955) Peter Finch brytyjski & François Périer zagraniczny (1956) Alec Guinness brytyjski & Henry Fonda zagraniczny (1957) Trevor Howard brytyjski & Sidney Poitier zagraniczny (1958) Peter Sellers brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1959)
1960–1969	Peter Finch brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1960) Peter Finch brytyjski & Paul Newman zagraniczny (1961) Peter O’Toole brytyjski & Burt Lancaster zagraniczny (1962) Dirk Bogarde brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1963) Richard Attenborough brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1964) Dirk Bogarde brytyjski & Lee Marvin zagraniczny (1965) Richard Burton brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1966) Paul Scofield brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1967) Spencer Tracy (1968) Dustin Hoffman (1969)
1970–1979	Robert Redford (1970) Peter Finch (1971) Gene Hackman (1972) Walter Matthau (1973) Jack Nicholson (1974) Al Pacino (1975) Jack Nicholson (1976) Peter Finch (1977) Richard Dreyfuss (1978) Jack Lemmon (1979)
1980–1989	John Hurt (1980) Burt Lancaster (1981) Ben Kingsley (1982) Michael Caine / Dustin Hoffman (1983) Haing S. Ngor (1984) William Hurt (1985) Bob Hoskins (1986) Sean Connery (1987) John Cleese (1988) Daniel Day-Lewis (1989)
1990–1999	Philippe Noiret (1990) Anthony Hopkins (1991) Robert Downey Jr. (1992) Anthony Hopkins (1993) Hugh Grant (1994) Nigel Hawthorne (1995) Geoffrey Rush (1996) Robert Carlyle (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2009	Jamie Bell (2000) Russell Crowe (2001) Daniel Day-Lewis (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Colin Firth (2009)
2010–2019	Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Chiwetel Ejiofor (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2029	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)