Jamie Foxx

Jamie Foxx

Jamie Foxx (2013)
Imię i nazwisko	Eric Marlon Bishop
Data i miejsce urodzenia	13 grudnia 1967 Terrell (Teksas)
Zawód	aktor, komik, wokalista
Lata aktywności	od 1985
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jamie Foxx, właśc. Eric Marlon Bishop (ur. 13 grudnia 1967 w Terrell) – amerykański aktor, komik stand-upowy oraz wokalista. Za swoją rolę w filmie Ray został nagrodzony Oscarem, Złotym Globem, a także statuetką Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA). Był również kilkakrotnie nominowany do nagród Grammy.

Foxx jest trzecim Afroamerykaninem, który zdobył nagrodę Akademii dla najlepszego aktora pierwszoplanowego^{[potrzebny przypis]}. Wydał także album numer jeden w Stanach Zjednoczonych (pozostali to: Frank Sinatra, Bing Crosby i Barbra Streisand).

Urodził się jako Eric Marlon Bishop 13 grudnia 1967 roku w Terrell, w stanie Teksas^[1]. Jest synem Louise Annette Talley Dixon i Darrella Bishopa, maklera papierów wartościowych. Bishop, po przejściu na islam, zmienił swoje imię na Shahid Abdula. Gdy Foxx miał siedem miesięcy został porzucony przez rodziców i opiekę nad nim przejęli rodzice adopcyjni jego matki, Estelle i Mark Talley. W okresie jego dzieciństwa w Terrell, gdzie cały czas mieszkał, panował podział rasowy^[2]. Wychowywany był według wymagających reguł baptyzmu, którego wyznawcami byli jego dziadkowie^[3][4]. Foxx, pod wpływem babci, w wieku pięciu lat rozpoczął naukę gry na pianinie. Jako nastolatek był pianistą oraz liderem chóru w kościele baptystów w Terrell^[2].

Foxx uczęszczał do liceum w Terrell, gdzie był jednym z najlepszych uczniów, grał w koszykówkę oraz futbol amerykański na pozycji rozgrywającego. W przyszłości pragnął być zawodnikiem drużyny Dallas Cowboys. Był on również pierwszym graczem w historii szkoły, który przebiegł ponad 1.000 jardów^[2][5]. Jamie był poza tym członkiem zespołu Leather and Lace^[2]. Po ukończeniu liceum otrzymał stypendium na Alliant International University, gdzie studiował kompozycję oraz muzykę poważną^[2][6]. Foxx wielokrotnie podkreślał wpływ babci na swoje życie oraz sukces^[3][7].

W 1989 roku Foxx rozpoczął karierę komika wieczornymi występami w klubie. Kiedy spostrzegł, iż kobiety są często proszone na scenę pierwsze zmienił imię na Jamie Foxx, które było w jego opinii wystarczająco dwuznaczne, aby zapobiec stronniczości^[2][8]. Nowe nazwisko było hołdem dla słynnego komika Redda Foxxa^[8].

W 1991 roku Foxx dołączył do obsady In Living Color, serialu opartego na skeczach, oraz serialu komediowego telewizji Fox Roc^[9]. W latach 1996–2001 występował we własnym sitcomie The Jamie Foxx Show, a w 1997 roku rozpoczął karierę filmową.

W 1992 roku Foxx wystąpił w komedii Zabaweczki, co było jego filmowym debiutem. Z kolei w pierwszą rolę dramatyczną wcielił się w filmie Olivera Stone’a Męska gra z 1999 roku^[3]. Zagrał w nim futbolistę, a angaż zawdzięczał swojej sportowej przeszłości^[3]. Od tego czasu stał się jednym z najpopularniejszych aktorów dramatycznych.

W 2004 roku Jamie zagrał obok Toma Cruise’a w filmie Zakładnik, w którym wcielił się w rolę taksówkarza Maxa Durochera. Otrzymał za nią bardzo pochlebne recenzje oraz nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego^[3]. Tego samego roku wystąpił w obrazie Ray, za który otrzymał nagrodę Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, a także statuetką Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA) w tej samej kategorii oraz Złotym Globem^[3].

Jamie Foxx jest drugim mężczyzną oraz pierwszym Afroamerykaninem w historii, który zdobył dwie nominacje do Oscara za dwa różne filmy tego samego roku (Zakładnik, Ray). Jedynym aktorem, który również tego dokonał jest Al Pacino.

W 2005 roku Foxx został zaproszony do członkostwa w Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej, znanej przede wszystkim z przyznawania Oscarów^[10].

Po sukcesach w 2004 roku Foxx wystąpił w wielu filmach, które stały się hitami kasowymi, a do najpopularniejszych należą: Jarhead, Miami Vice oraz Dreamgirls. Na początku 2010 roku miała premiera komedii romantycznej z jego udziałem, Walentynki, w której zagrał m.in. wraz z: Julią Roberts, Shirley MacLaine, Jessiką Albą, Anne Hathaway, Jennifer Garner, Queen Latifah, Taylor Swift i Ashtonem Kutcherem. W tym samym roku premierę będzie miał jego kolejny obraz, Due Date.

We wrześniu 2007 roku Foxx odsłonił własną gwiazdę na Hollywood Walk of Fame, a podczas wystąpienia powiedział: „ jeden z najbardziej niesamowitych dni w moim życiu.”^[11]

W roku 2012 wziął udział w filmie Django, w którym zagrał główną rolę. Otrzymał za nią kilka nominacji do nagród w kategorii najlepszy aktor m.in. Czarnej Szpuli oraz MTV Movie Awards. W 2013 roku zagrał prezydenta w filmie Świat w płomieniach. Po raz kolejny wcielił się w Django na planie Milion sposobów, jak zginąć na Zachodzie w 2014.

W październiku 2020 potwierdzono, że Foxx pojawi się jako Electro w Spider-Man: Bez drogi do domu^[12]. Rolę tę zagrał już w filmie Niesamowity Spider-Man 2.

Foxx rozpoczął naukę gry na pianinie w wieku 5 lat. W 1994 roku, nakładem wytwórni Fox, ukazał się jego debiutancki album Peep This. Jego muzyczna kariera nabrała rozpędu, gdy wraz z raperem Twistą oraz Kanye Westem nagrał utwór „Slow Jamz”, który uplasował się na szczycie Billboard Hot 100 oraz na miejscu 3. UK Singles Chart. Druga współpraca Foxxa z Westem, „Gold Digger”, w której śpiewa chwytliwy refren „I Got a Woman” Raya Charlesa także zajęła 1. pozycję Billboard Hot 100, na której pozostała przez dziesięć tygodni. „Gold Digger” sprzedał się w Stanach Zjednoczonych w ponad 2 milionach kopii i pokrył się dwukrotną platyną. W 2005 roku Foxx gościnnie pojawił się na singlu „Georgia” Ludacrisa i Fielda Moba, który zawierał sample innego hitu Charlesa, „Georgia on My Mind”.

Drugi album studyjny Foxxa, Unpredictable, ukazał się w grudniu 2005 roku. Zadebiutował na 2. miejscu Billboard 200, rozchodząc się w pierwszym tygodniu w 598.000 kopii w Stanach Zjednoczonych^[13]. W następnym tygodniu album awansował na szczyt listy sprzedając się w 200.000 egzemplarzy^[14]. Do chwili obecnej płyta rozeszła się w Stanach Zjednoczonych w ok. 2 milionach kopii i pokryła się dwukrotną platyną^[15][16]. W Wielkiej Brytanii Unpredictable uplasował się na pozycji 9.^[17] Pierwszy singel promujący album, tytułowy „Unpredictable”, nagrany został z udziałem rapera Ludacrisa i zawierał sample utworu „WildFlower” New Birth. Zajął 8. miejsce na Hot 100 i pokrył się w Stanach Zjednoczonych platyną, rozchodząc się w ponad milionie kopii. Drugim amerykańskim singlem był „DJ Play a Love Song” (z Twistą), a brytyjskim „Extravaganza” (z Kanye Westem). Mimo iż Kanye nagrał z Foxxem utwór „Extravaganza”, nie pojawił się w teledysku piosenki. „DJ Play a Love Song” został zakupiony ponad 500.000 razy, a RIAA przyznała mu złoty status.

Na gali Black Entertainment Television (BET) Awards w 2006 roku singel „Gold Digger” Jamiego Foxxa i Kanye Westa wygrał nagrody za najlepszy duet/kolaborację oraz teledysk roku (statuetkę w tej kategorii otrzymała tego samego roku również Mary J. Blige za „Be Without You”). W 2006 roku otrzymał również cztery nominacje do nagród Grammy w kategoriach: Best R&B Performance by a Duo or Group with Vocals za „Love Changes” nagrany z Mary J. Blige, Best R&B Album za Unpredictable, Best Rap Performance by a Duo or Group za „Georgia” nagrany z Ludacrisem i Fieldem Mobem i Best Rap/Sung Collaboration za „Unpredictable” nagrany z Ludacrisem.

22 stycznia 2007 roku w Sirius Satellite Radio Foxx ogłosił, iż zakłada własną stację radiową: The Foxxhole. Na jej antenie emitowane są audycje komediowe, a także muzyka, głównie wykonawców afroamerykańskich. W każdy piątkowy wieczór nadawany jest program The Jamie Foxx Show prowadzony przez Foxxa oraz Johnny’ego Macka, Speedy’ego, Claudię Jordan, The Poetess i Lewisa Dixa. Do jego gości należą znani muzycy, aktorzy oraz komicy.

Jamie Foxx nagrał piosenkę „She Goes All the Way” z popularnym amerykańskim zespołem country Rascal Flatts, która została wydana na albumie Still Feels Good. Poza tym pojawiał się w wielu innych utworach, w tym m.in.: wraz z The-Dream w „Please Excuse My Hands” rapera Pliesa, wraz z Fabolousem w remiksie „Miss Independent” Ne-Yo, kilku utworach Tanka, „Around the World” The Game’a oraz na singlu „Live in the Sky” T.I.

Foxx wydał swój trzeci album studyjny Intuition w 2008 roku. Gościnnie pojawili się na nim m.in.: Kanye West, T.I., Lil Wayne i T-Pain. Pierwszy singel, „Just Like Me” nagrany z raperem T.I., promowany był teledyskiem nakręconym przez Bretta Ratnera, w którym wystąpiła Taraji P. Henson. Drugi singel, „Blame It” z udziałem T-Paina, uplasował się w pierwszej piątce Billboard Hot 100 oraz na szczycie Hot R&B/Hip-Hop Songs i pokrył się platyną z ponad milionem sprzedanych kopii. Wideoklip do piosenki wyreżyserowany został przez Hype’a Williamsa i pojawili się w nim m.in.: Forest Whitaker, Samuel L. Jackson, Ron Howard, Quincy Jones oraz Jake Gyllenhaal.

6 kwietnia 2009 roku Foxx wykonał utwór „You Look So Good in Love” George’a Straita podczas koncertu George Strait: Artist of the Decade All-Star Concert. Jednocześnie przyznał, że jest fanem muzyki country od wielu lat.

Jamie Foxx ma córkę, Corinne Bishop, która urodziła się w 1995 roku^[2]. Była gwiazda Jamie Foxx Show Garcelle Beauvais-Nilon powiedziała w programie The Wendy Williams Show, iż Jamie posiada drugie dziecko^[18]:

W odcinku The Jamie Foxx Show z 17 kwietnia 2009 roku jeden z telefonów słuchaczy dotyczył sprzeczki między nastoletnią aktorką i piosenkarką Miley Cyrus a zespołem rockowym Radiohead. Jamie i współprowadzący program skomentowali to związanymi z seksem, rasistowskimi i lekceważącymi żartami z Cyrus^[19]. Foxx, w odpowiedzi na krytykę ojca Miley, muzyka country Billy’ego Raya Cyrusa, a także opinii publicznej, oficjalnie przeprosił piosenkarkę w programie The Tonight Show with Jay Leno kilka dni później^[20].

W kwietniu 2003 roku Foxx wziął udział w bójce z dwoma policjantami, którzy mieli wyprowadzić go z kasyna Harrah’s w Nowym Orleanie. Wraz z siostrą odmówili oni bowiem okazania dokumentów przy wejściu. Jamie oskarżony został o zakłócanie porządku, pobicie policjantów oraz nieproszony wstęp na teren kasyna. Poza zakłócaniem porządku pozostałe zarzuty oddalono, a Foxx został skazany na sześć miesięcy więzienia w zawieszeniu, dwuletni dozór kuratorski oraz 1500 dolarów grzywny^[21][22].

Jamie Foxx poprowadził ceremonię rozdania nagród BET Awards, która odbyła się 28 czerwca 2009. Jako iż gala poświęcona była Michaelowi Jacksonowi, który zmarł trzy dni wcześniej, poza wykonaniem „Blame It” z T-Painem i „She Got Her Own” z Ne-Yo i Fabolousem, Foxx otworzył ceremonię taneczną rutyną „Beat It”, a wieczór zakończył wraz z Ne-Yo coverem „I’ll Be There” The Jackson 5. Podczas gali Jamie powiedział: „Chcemy uczcić tego czarnego człowieka. Należy do nas, a my podzieliliśmy się nim ze wszystkimi innymi”.

 Osobny artykuł: Dyskografia Jamiego Foxxa.

• The Unpredictable Tour (2006)
• The Blame It Tour (2009)

Ta sekcja od 2014-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

• Nagroda Akademii Filmowej Oscar dla najlepszego aktora pierwszoplanowego: 2004: Ray
• Złoty Glob Złoty Glob dla najlepszego aktora w musicalu lub filmie komediowym: 2004: Ray
• Nagroda BAFTA Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego: 2004: Ray
• Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 2005: Ray

• Jamie Foxx w bazie IMDb (ang.)
• Strona oficjalna (wersja archiwalna) (ang.)
• Jamie Foxx w bazie Filmweb