Frank Gehry
Wygląd
przypnij
ukryj
Frank GehryEphraim Goldberg
Frank Gehry (2010)
|
Imię i nazwisko
|
Frank Owen Gehry
|
Data i miejsce urodzenia
|
28 lutego 1929 Toronto
|
Narodowość
|
amerykańska
|
Alma Mater
|
Uniwersytet Południowej Kalifornii
|
Dziedzina sztuki
|
architektura
|
Epoka
|
dekonstruktywizm
|
Ważne dzieła
|
Muzeum Guggenheima w Bilbao, Walt Disney Concert Hall, 8 Spruce Street, Budynek Fundacji Louis Vuitton
|
Odznaczenia
|
|
Strona internetowa
|
Frank Owen Gehry, właśc. Ephraim Goldberg (ur. 28 lutego 1929 w Toronto) – amerykański architekt, pochodzący z kanadyjskiej rodziny polsko-żydowskiej i projektant form przemysłowych, jeden z głównych przedstawicieli dekonstruktywizmu. Laureat Nagrody Pritzkera z 1989.
Życiorys
Lokal socjalny w
Frankfurt-Schwanheim
F. Gehry: Gehry Tower w
Hanowerze
F. Gehry:
Biurowce w Medienhafen w
Düsseldorfie
F. Gehry:
Muzeum Guggenheima w
Bilbao
Chiat/Day Building, Venice,
Los Angeles
Gehry przyszedł na świat jako Frank Owen Goldberg 28 lutego 1929 roku w Toronto w Kanadzie. Rodzina Gehry’ego wywodzi się z Polski. Jego dziadkowie są pochowani na Cmentarzu żydowskim w Łodzi, a jego matka się tam urodziła.
W 1947 Gehry wyemigrował wraz z rodziną do Kalifornii, gdzie do 1954 studiował architekturę na University of Southern California w Los Angeles, a następnie urbanistykę na Harvardzie. W tym samym roku zmienił również swoje nazwisko na Gehry. Zaczynał karierę pracując dla Victora Gruena i firmy architektonicznej Pereira & Luckman. Po powrocie z krótkookresowej pracy w Paryżu, założył własne biuro architektoniczne w 1962. Mieszka w Santa Monica. W 2002 jego pracownia zmieniła nazwę z Frank O. Gehry & Associates na Gehry Partners.
Styl projektów
Od początku kariery Gehry sprzeciwiał się w swoich projektach modernizmowi, stawiając na większe wyrażanie ekspersji czy indywidualności. Budynki Gehry’ego mają cechy kolażu złożonego z powyginanych brył o powierzchni wykonanej z różnych i w tradycyjnej architekturze nieprzystających do siebie materiałów (tytan, beton, kamień, tynk, siatka druciana itd.). Gehry zaskakuje również niekonwencjonalnymi zestawieniami barw. Charakterystyczne i łatwo kojarzone z architektem są silnie przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny.
Jest jednym z najsłynniejszych reprezentantów dekonstruktywizmu. Jego architektura jest zorientowana przede wszystkim na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską.
Krytycy Gehry’ego wskazują na miałkość projektów wnętrz i banalizm układów funkcjonalnych. Często zarzuca mu się też ograniczanie się do tego samego repertuaru zmanierowanych form.
Dzieła
- biurowiec Chiat/Day/Mojo w Venice w Kalifornii, 1975–1991 (z Coosje van Bruggenem i Claesem Oldenburgiem)
- dom własny w Santa Monica w Kalifornii, 1977–1979
- California Aerospace Museum w Santa Monica, 1982–1984
- Vitra Design Museum w Weil am Rhein, 1989
- American Center w Paryżu, 1991–1994
- Lokal socjalny w Frankfurt-Schwanheim, 1994
- Weisman Art Museum Uniwersytetu Minnesota
- Centrum Komunikacji i Technologii w Bad Oeynhausen, 1991–1995
- Muzeum Guggenheima w Bilbao, 1991–1997
- Tańczący dom w Pradze, 1995
- Fundacja Louis Vuitton w Paryżu
- Neuer Zollhof w Düsseldorfie, 1997–1999
- Experience Music Project and Science Fiction Museum and Hall of Fame w Seattle, 2000–2004
- wieżowiec Gehry-Tower w Hanowerze, 2000–2001
- budynek DZ BANK przy Pariser Platz w Berlinie, 2001
- Kładka BP w Chicago, 2004
- MARTa-Museum w Herfordzie, 2001–2005
- wieżowiec 8 Spruce Street w Nowym Jorku, 2006–2010
Odznaczenia
Przypisy
- ↑ Warsaw Jewish Museum In Poland.
- ↑ Frank Gehry Laureat Nagrody Pulitzera w dziedzinie architektury w 1989 roku na stronie www.pritzkerprize.com.
- ↑ Biography of Frank Gehry | Guggenheim Museum Bilbao , Guggenheim Bilbao (ang.).
- ↑ CondéC. Nast CondéC., 31 Spectacular Buildings Designed by Frank Gehry , Architectural Digest, 2 października 2014 (ang.).
- ↑ CondéC. Nast CondéC., Step Inside Architect Frank Gehry's Santa Monica Dream House , Architectural Digest, 13 marca 2019 (ang.).
- ↑ a b SztukaS. Architektury SztukaS., Znany architekt Frank Gehry kończy 90 lat , Sztuka Architektury, 28 lutego 2019 (pol.).
- ↑ Gehry Frank, Encyklopedia PWN .
- ↑ Fundacja Louis Vuitton projektu Franka Gehry’ego. label-magazine.com. . .
- ↑ Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. .
- ↑ Lista Odznaczonych Narodowym Medalem Sztuki. nea.gov. ..
Linki zewnętrzne
Laureaci
Nagrody Pritzkera
Laureaci
Nagrody Wolfa w dziedzinie sztuki
XX wiek |
- 1981 malarstwo: Marc Chagall, Antoni Tàpies
- 1982 muzyka: Vladimir Horowitz, Olivier Messiaen, Josef Tal
- 1983/1984 architektura: Ralph Erskine
- 1984/1985 rzeźba: Eduardo Chillida
- 1986 malarstwo: Jasper Johns
- 1987 muzyka: Isaac Stern, Krzysztof Penderecki
- 1988 architektura: Fumihiko Maki, Giancarlo De Carlo
- 1989 rzeźba: Claes Oldenburg
- 1990 malarstwo: Anselm Kiefer
- 1991 muzyka: Yehudi Menuhin, Luciano Berio
- 1992 architektura: Frank Gehry, Jørn Utzon, Denys Lasdun
- 1993 rzeźba: Bruce Nauman
- 1994/1995 malarstwo: Gerhard Richter
- 1995/1996 muzyka: Zubin Mehta, György Ligeti
- 1996/1997 architektura: Frei Otto, Aldo van Eyck
- 1998 rzeźba: James Turrell
- 1999 malarstwo: nie przyznano
- 2000 muzyka: Pierre Boulez, Riccardo Muti
|
---|
XXI wiek |
|
---|
Laureaci nagrody
Praemium Imperiale (architektura)
Laureaci
Royal Gold Medal
Laureaci
AIA Gold Medal
Kontrola autorytatywna (osoba):
Encyklopedia internetowa: