Pandeizm

Wygląd przypnij ukryj

Pandeizm (gr. pan i łac. deus) – kombinacja panteizmu i deizmu. Są to poglądy teologiczne i filozoficzne lub przekonania religijne utożsamiające Boga ze światem, pogląd religijny zakładający istnienie jakiejś nieokreślonej dokładnie duchowej siły sprawczej, która stworzyła świat materialny i prawa nim rządzące, jednak nie ingeruje ona obecnie bezpośrednio w jego działanie. Według deistów istnienie tej siły sprawczej wyjaśnia racjonalną strukturę świata i stałość praw fizyki.

Terminu pandeizm jako pierwszy użył w 1859 roku Moritz Lazarus i Heymann Steinthal dla rozróżnienia różnych nurtów panteizmu i deizmu: Man stelle es also den Denkern frei, ob sie Theisten, Pan-theisten, Atheisten, Deisten (und warum nicht auch Pandeisten?) sein wollen: dem Volke aber predigt nichts von Gott und ja nichts von Unsterblichkeit (Niech myśliciele sami zdecydują, czy chcą być teistami, panteistami, ateistami, deistami (i dlaczego by nie pandeistami?): lecz niech nie prawią ludowi kazań o Bogu, a tym bardziej o nieśmiertelności). Pandeistami byli lub są m.in. Franz Wilhelm Junghuhn, Alfred Tennyson, Scott Adams, Fred Hoyle, Frank J. Tipler oraz Isaac Asimov.

Zobacz też

Poglądy filozoficzne na Boga
przedmiot
poglądy poznawcze
(epistemiczne)
poglądy
ontologiczne
ateizm
deizm
teizm
odmiany
deizmu i teizmu
argumenty
za wiarą
(apologetyka)
przeciw wierze
powiązane pojęcia
stosunek do wiary
i niewiary
autorzy
argumentów
za wiarą
przeciw wierze
powiązane dyscypliny
Ontologia
działy
przedmioty
byt
istota
transcendencja
inne
odmiany bytów
inne pojęcia
presokratejskie
platonizmu
arystotelizmu
neoplatonizmu
inne antyczne
średniowieczne
kartezjanizmu
inne nowożytne
inne
pytania
pierwsze zasady
poglądy
na istnienie świata
na liczbę
substancji podstawowych
na byty podstawowe
na hierarchię bytu
na przewidywalność
na umysł i świadomość
na wolną wolę
na powszechniki
na Boga
ateizm
deizm
teizm
odmiany
deizmu i teizmu
inne
odmiany
monizmu
materializm
immaterializm
naturalizm
Encyklopedie internetowe (doktryna):