Spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna dźwięczna

Spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna dźwięczna
Numer IPA	141
	ɣ
Jednostka znakowa	ɣ
Unikod	U+0263
UTF-8 (hex)	c9 a3
	Inne systemy
X-SAMPA	G
Kirshenbaum	Q
IPA Braille↗	⠨⠛
	Przykład
	informacje • pomoc
Obraz znaku
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem . Bezdźwięcznym odpowiednikiem jest .

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji tej spółgłoski:

modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
tylna część języka dotyka podniebienia miękkiego – spółgłoska miękkopodniebienna
wiązadła głosowe periodycznie drgają – spółgłoska dźwięczna

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej):
przewężenie w gardle, mówimy wtedy o spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce:
zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce

Przykłady

w języku polskim jako alofon spółgłoski przed spółgłoską dźwięczną: niechby
w języku czeczeńskim: ġala „miasto”
w języku hindi: ग़रीब „biedny”
w języku irlandzkim: dhorn „pięść”
w języku litewskim: humoras „humor”
w języku nawaho: ’aghá „najlepszy”
w języku paszto: غاتر „muł”
w języku romskim: γoines „dobry”
w języku rosyjskim:
- дорога „droga” (w dialekcie południoworosyjskim);
- господи! "Boże!" (pochodzące z cerkiewnosłowiańskiego, w języku literackim)
w języku tureckim: ağa „sieć”

	wargowe					przedniojęzykowe									tylnojęzykowe						laryngalne
	dwuwar- gowe		wargowo- zębowe		językowo- wargowe		zębo- we		przednio- językowo- dziąsłowe		zadziąs- łowe		z retroflek- sją		podnie- bienne		miękko- podnie- bienne		języcz- kowe		gardłowe / nagłośniowe		krtaniowe
nosowe	m̥	m		ɱ		n̼			n̥	n			ɳ̊	ɳ	ɲ̊	ɲ	ŋ̊	ŋ		ɴ
zwarte	p	b	p̪	b̪	t̼	d̼			t	d			ʈ	ɖ	c	ɟ	k	ɡ	q	ɢ	ʡ		ʔ
syczące zwarto-szczelinowe									ts	dz	t̠ʃ	d̠ʒ	ʈʂ	ɖʐ	t̠ɕ	d̠ʑ
niesyczące zwarto-szczelinowe	pɸ	bβ	p̪f	b̪v			t̪θ	d̪ð	tɹ̝̊	dɹ̝	t̠ɹ̠̊˔	d̠ɹ̠˔			cç	ɟʝ	kx	ɡɣ	qχ			ʡʢ	ʔh
syczące szczelinowe									s	z	ʃ	ʒ	ʂ	ʐ	ɕ	ʑ
niesyczące szczelinowe	ɸ	β	f	v	θ̼	ð̼	θ	ð	θ̠	ð̠	ɹ̠̊˔	ɹ̠˔		ɻ˔	ç	ʝ	x	ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	h	ɦ
półotwarte			ʋ̥	ʋ					ɹ̥	ɹ			ɻ̊	ɻ	j̊	j	ɰ̊	ɰ						ʔ̞
uderzeniowe		ⱱ̟		ⱱ		ɾ̼			ɾ̥	ɾ			ɽ̊	ɽ						ɢ̆		ʡ̆
drżące	ʙ̥	ʙ							r̥	r									ʀ̥	ʀ	ʜ	ʢ
boczne zwarto-szczelinowe									tɬ	dɮ			ʈɭ̊˔		cʎ̝̊		kʟ̝̊	ɡʟ̝
boczne szczelinowe									ɬ	ɮ			ɭ̊˔	ɭ˔	ʎ̝̊	ʎ̝	ʟ̝̊	ʟ̝
boczne półotwarte									l̥	l			ɭ̊	ɭ	ʎ̥	ʎ	ʟ̥	ʟ		ʟ̠
boczne uderzeniowe										ɺ				ɭ̆		ʎ̆		ʟ̆

		dwuwar- gowe		wargowo- zębowe	zębowe		przednio- językowo- dziąsłowe		zadziąs- łowe	z retroflek- sją		podnie- bienne		miękko- podnie- bienne		języcz- kowe		gardło- we
ejektywne	zwarte	pʼ					tʼ			ʈʼ		cʼ		kʼ		qʼ		ʡʼ
	zwarto- szczelinowe				t̪θʼ		tsʼ		t̠ʃʼ	ʈʂʼ				kxʼ		qχʼ
	szczelinowe	ɸʼ		fʼ	θʼ		sʼ		ʃʼ	ʂʼ		ɕʼ		xʼ		χʼ
	boczne zwarto- szczelinowe						tɬʼ					cʎ̝̊ʼ		kʟ̝̊ʼ
	boczne szczelinowe						ɬʼ
mlaski	nieprzydechowe/ dźwięczne	ʘ	ʘ̬		ǀ	ǀ̬	ǃ	ǃ̬		ǃ˞	ǃ̬˞	ǂ	ǂ̬						◌ˀ
	nosowe		ʘ̃			ǀ̃		ǃ̃			ǃ̃˞		ǂ̃							◌̃ˀ
	boczne						ǁ	ǁ̬
	boczne nosowe							ǁ̃
iniektywne		ɓ̥	ɓ				ɗ̥	ɗ		ᶑ̥	ᶑ	ʄ̊	ʄ	ɠ̊	ɠ	ʛ̥	ʛ