Echt Stonsdorfer

Wygląd przypnij ukryj Echt Stonsdorfer

likier
Inne nazwy	Echt Stonsdorfer Bitter
Rodzaj	ziołowy
Data i miejsce wprowadzenia	1810 Staniszów (niem. Stonsdorf)
Producent	„W. Koerner & Co. Hirschberg-Cunnersdorf” obecnie koncern alkoholowy „Berentzen”.
Składniki
woda, alkohol, naturalny cukier, macerat z mieszanki górskich ziół, sok z borówek leśnych.
Uwagi
kolor: rubinowy smak: gorzki

Wartość odżywcza (100 g)

Etanol 32 g

Echt Stonsdorfer Echt Stonsdorfer

Echt Stonsdorfer – ziołowy likier z Niemiec o specyficznym gorzkawym smaku. Został wyprodukowany w 1810 roku w Staniszowie (niem. Stonsdorf).

Skład

Zawiera około 32% alkoholu, wodę, naturalny cukier, macerat z mieszanki górskich ziół, sok z leśnych jagód. Likier pije się schłodzony, zazwyczaj sam, ale można także dodawać go do różnych drinków.

Historia

Historia likieru rozpoczęła się w 1801 r., kiedy do posiadłości hrabiego Henryka XXXVIII von Reuss w Staniszowie (niem. Stonsdorf) położonej w Kotlinie Jeleniogórskiej przybył gorzelnik i piwowar Christian Gottlieb Koerner z Paryża, w którym poznał najnowsze metody destylacji najlepszych paryskich likierów. W pałacowym browarze w Staniszowie Koerner opracowywał recepturę regionalnego trunku. Eksperymentował z wysokoprocentowymi alkoholami, które doprawiał ziołami z pobliskich gór. Prawdopodobnie korzystał z doświadczeń karkonoskich laborantów i zbieraczy ziół oraz tajemnic znachorów produkujących lecznicze maceraty i leki ziołowe. W wyniku badań i eksperymentów w 1810 roku opracował własny likier ziołowy o znakomitym smaku i aromacie. W 1810 r. Koerner w wynajętych od dziedzica pomieszczeniach browaru zakłada wytwórnię likierów, w której produkuje likier o nazwie „Stonsdorfer”, tak jak nazwa miejscowości. Browar w Staniszowie zasłynął z produkcji ziołowego likieru „Echt Stonsdorfer Likör” produkowanego z sudeckich ziół według oryginalnej miejscowej receptury.

„Echt Stonsdorfer” sprzedawano we wszystkich schroniskach, reklamę zamieszczano na mapach i przewodnikach turystycznych. „Echt Stonsdorfer Kräuter-Bitter” staje się hitem o światowej marce. W 1868 roku syn Koernera Wilhelm wybudował nową wytwórnię w miejscowości Cunnersdorf (Kunice pomiędzy Jelenią Górą a Cieplicami), obecnie dzielnica Jeleniej Góry. W latach 80. XIX wieku wytwórnia została wyróżniona tytułem „Dostawcy Dworu Cesarskiego”, co przyczyniło się do większego zainteresowania tym lokalnym, karkonoskim napojem alkoholowym. Zakład „W. Koerner & Co. Hirschberg-Cunnersdorf”, produkował w tym okresie około 7000 litrów likieru dziennie. Wprowadzono wówczas zastrzeżony kształt butelki i etykiety.

W 1900 roku przedsiębiorstwo nabył Otto Stabrin, który zajął się rozwojem zakładu i pracował nad europejskim rozgłosem markowego likieru. Przedsiębiorstwo prosperowało bardzo dobrze i w niezmienionym kształcie funkcjonowało do maja 1945 roku. W pierwszych dniach maja 1945 roku podczas zajmowania Jeleniej Góry przez radzieckie wojska, w nieznanych bliżej okolicznościach, zginął mistrz fabryczny, który był jedynym ze znających recepturę likieru „Echt Stonsdorfer”. Z zapasów fabrycznych firmy „Koerner & Co.” zachowało się tylko kilka butelek trunku. II wojna światowa zmusiła braci Ottona i Herberta Stabrinów do poszukiwania nowej ojczyzny dla „Gorzelni Staniszowskiej”. W 1950 roku przesiedlili się z Kunic do Hamburga, a w bagażu mieli tylko drogocenny, strzeżony tajemnicą przepis na „Echt Stonsdorfera”. W 1957 roku założyli w szlezwicko-holsztyńskim Harksheide nową „Gorzelnię Staniszowską, „W. Koerner GmbH & Co” i rozpoczęli produkcję likieru według starej receptury Koernera. Nie jest to już jednak ten sam likier, gdyż jako składników używa się ziół alpejskich. Trunek „Prawdziwy Staniszowski” nie zniknął z rynku. Marka „Echt Stonsdorfer” jest prawnie chroniona.

Produkcja i receptura

Śląski likier „Stonsdorfer” wytwarzany był na bazie mieszanki różnorodnych ziół i borówek leśnych rosnących dziko w lasach karkonoskich gór, które wcześniej zasłynęły w całej niemal Europie dzięki działalności karkonoskich laborantów wyrabiających z nich lekarstwa. Mieszanka ziół i borówek dobrana według pilnie strzeżonej receptury, poddawana jest kilkutygodniowej maceracji w spirytusie z wodą, potem dodawany jest karmel i sok jagodowy wyciskany ze świeżych leśnych borówek, który trunkowi nadaje rubinowy kolor. Specyficzny smak i aromat trunku osiągnął Koerner przez czopowanie retorty destylacyjnej ciastem z czarnej mąki, co zapobiegało ulatnianiu się wszelkich substancji lotnych. Następnie, przed rozlaniem do butelek, trunek leżakuje w dębowych beczkach – w ten sposób dojrzewa do uzyskania odpowiedniego, niepowtarzalnego aromatu. Nie ma w nim żadnych sztucznych domieszek ani konserwantów.

Współczesność

Obecnie „Echt Stonsdorfer” produkuje duży niemiecki koncern alkoholowy „Berentzen” z siedzibą w Haselünne, w Emslandzie, w kraju związkowym Dolna Saksonia. Trunek cieszy się dużą popularnością i trafia na rynki aż 40 krajów świata – na przykład: Chin, Indii, Brazylii, USA i Australii. Likier ziołowy „Echt Stonsdorfer” o mocy 32% jest w pierwszej dziesiątce najlepiej sprzedawanych likierów na świecie.

Likier „Echt Stonsdorfer Bitter” (dosł. Prawdziwy Staniszowski Gorzki) o wytrawnym gorzkawym smaku jest najbardziej znanym do dziś produktem firmy.

Przypisy

1. ↑ Reussowie w Staniszowie.
2. ↑ Najsłynniejszy likier ziołowy.

Bibliografia

• Marek Staffa, Słownik geografii turystycznej Sudetów (T. 6 i 7)

Napoje alkoholowe

Sposób wytwarzania	fermentacja destylacja winifikacja
Podstawowe rodzaje	fermentowane piwo gatunki wino gatunki według pochodzenia cydr miód pitny sake wino ryżowe destylowane gin likier kategoria rum tequila brandy winiak kategoria whisky kategoria wódka kategoria wina wzmacniane madera malaga marsala porto sherry wermut
Napoje destylowane według składników	zboża jęczmień irlandzka whisky japońska whisky szkocka whisky kukurydza burbon kukurydziana whiskey Tennessee whiskey ryż awamori rice baijiu soju żyto żytnia whiskey sorgo Baijiu (gaoliang) owoce jabłko calvados manzana jabłko nerkowca feni daktyl arak winogrono armagnac brandy koniak pisco śliwka śliwowica țuică wytłoki grappa marc (brandy z wytłoków) orujo rakı (tsikoudia) tsipouro zivania czacza mieszanki owoców i inne owoce eau de vie kirsch maraschino midori Obstler pálinka rakija schnapps inne agawa mezcal tequila patrón korzenne dzięgielówka goryczka trzcina cukrowa/melasa aguardiente cachaça clairin guaro rum Seco Herrerano tharra różne zboża i ziemniaki akvavit baijiu kanadyjska whisky poitin shōchū wódka whisky
Likiery i wywary z napojów destylowanych według składników	owoce migdał amaretto Crème de Noyaux anyż absynt anisette anyżówka arak ouzo rakı pastis sambuca kokos malibu orzechy frangelico nocino jałowiec gin jenever berenburg pomarańcza blue curaçao campari cointreau curaçao grand marnier triple sec różne i inne owoce apricot brandy crème de banane crème de cassis limoncello passoa pisang ambon schnapps sloe gin southern comfort thibarine umeshu lapponia lakka badian właściwy sassolino inne czekolada likier czekoladowy sabra cynamon tentura jajko advocaat ajerkoniak kawa kahlúa Tia Maria miód bärenjäger drambuie krupnik mleko amarula baileys sheridan’s Vana Tallinn trzcina cukrowa/melasa charanda zioła amaro aquavit alasz becherovka benedyktyn brennivín chartreuse crème de menthe demänovka Echt Stonsdorfer galliano genepi jägermeister metaxa minttu pepermint příborská freudovka Ryski Czarny Balsam strega unicum złoto goldwasser
Nalewki	aptekarska dereniówka jeżynówka krambambula larendogra laudanum listówka miętowa orzechówka pigwówka ratafia rumtopf smorodinówka Trejos Devynerios wiśniówka wrzosówka

• Pojęcia chemiczne: etanol
• spirytus
• Zobacz też: bimber
• Przestroga: alkoholizm