Pałac w Czernicy (woj. dolnośląskie)

Zobacz też: Pałac w Czernicy w innych znaczeniach tej nazwy.

Pałac w Czernicy

(niem.) Schloss Langenau

nr rej. pałac A/5491/530 z 27.01.1959, kaplica A/5466/1120 z 27.07.1964, park A/5377/503/J z 7.12.1977
Pałac w Czernicy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Czernica
Typ budynku	Pałac
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	1543 r.
Ważniejsze przebudowy	1858 i 1911 r.
Położenie na mapie gminy Jeżów Sudecki Pałac w Czernicy
Położenie na mapie Polski Pałac w Czernicy
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pałac w Czernicy
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego Pałac w Czernicy
50°58′42,6″N 15°43′11,8″E/50,978500 15,719944
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Czernicy (niem.  Schloss Langenau) – zabytkowy^[1] pałac w Czernicy – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Jeżów Sudecki.

Pałac w Czernicy powstał w 1543, w wyniku przebudowy przez Baltazara I Schaffgotscha (zm. ok. 1567)^[2][3][4][5] istniejącego w tym miejscu wcześniej zamku, należącego do rycerzy von Langenau (1340, Langenow, Langenoff). Nowa budowla była trzyskrzydłowym, renesansowym dworem otoczonym fosą. Po śmierci Balthazara II Schaffgotscha w 1595^[6] Czernica przechodzi w posiadanie rodziny von Lest. W 1858 budowla uległa znacznemu zniszczeniu. Podczas odbudowy zlikwidowano fortyfikacje, a sam dwór ponownie przebudowano, nadając mu styl neorenesansowy, przypominający francuskie zamki nad Loarą. W 1911 w północno-zachodnim narożniku zbudowano masywną, półokrągłą wieżę nakrytą stożkowym dachem. Do 1945 pałac znajdował się w rękach rodziny von Klitzing, która na przełomie XIX-XX w. dokonała ostatniej przebudowy i modernizacji siedziby. Dobudowano wejście główne, oraz położono instalacje elektryczne i centralnego ogrzewania. Po wojnie obiekt przejęło Okręgowe Przedsiębiorstwo Handlu Opałem we Wrocławiu, następnie był użytkowany przez Komendę Wojewódzką Policji w Jeleniej Górze, a od 1992 jest własnością prywatną^[4][7].

Pałac w Czernicy jest dwukondygnacyjnym budynkiem wzniesionym na planie podkowy^[7]. Całe założenie pałacowo-parkowe zostało poddane gruntownej renowacji, po której blasku nabrały interesujące wnętrza, w szczególności pochodzące z 1563 malowidła ścienne w pałacowej kaplicy (archiwum) z herbami szlacheckimi na ścianach (od lewej) von:

1. Liebdaler, Stosch, Haugwitz, Schönburg;
2. Loeben, Schaffgotsch, Bischofswerdt, Schwenckfeld;
3. Talkenberg, der Berka von Duba und Leipa, Zedlitz, Schaffgotsch;
4. Lamminger, Knobelsdorff, Promnitz, Kittlitz^[7][8].

Na elewacji zewnętrznej pomiędzy szczytami a oknami znajdują się cztery fryzy z herbami i datami:

1. Langenau - 1340, Kittlitz - 1409, Seidlitz - 1518 (ściana frontowa)^[9]
2. Schaffgotsch - 1555, Lest - 1598^[10]
3. Dobschütz - 1690, Förster - 1709, Schweinitz (właściciel 1749^[11]),
4. X, X, Packisch-Festenberg (zm. 1782^[11]) - elewacja ogrodowa, w szczycie data 1900^[12][13].

Park o powierzchni 5 hektarów jest ogrodzony kamiennym murem. Obecnie pielęgnowany park posiada wiele dendrologicznych okazów i stanowi znakomity przykład tego typu zabytków w Kotlinie Jeleniogórskiej^[7].

Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, z którego do rejestru zabytków wpisane są też^[1]:

• tzw. kaplica,
• park.

• Krzysztof von Schaffgotsch

• 
  Liebdaler
• 
  Stosch
• 
  Haugwitz
• 
  Schönburg
• 
  Loeben
• 
  Schaffgotsch
• 
  Bischofswerdt
• 
  Schwenckfeld
• 
  Talkenberg
• 
  Berka v. Duba u. Leipa
• 
  Zedlitz
• 
  Lamminger
• 
  Knobelsdorff
• 
  Promniz
• 
  Langenau- 1340
• 
  Kittlitz - 1409
• 
  Seidlitz - 1518
• 
  Lest -1598
• 
  Dobschütz - 1690
• 
  Förster - 1709
• 
  Schweinitz
• 
  (X)
• 
  (X)
• 
  Packisch-Festenberg

• Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.